Transformacja energetyczna nie omija sektora stalowego. Mimo postępującej modernizacji infrastruktury hutniczej w celu dekarbonizacji produkcji, ambitne cele klimatyczne są zagrożone.

• Niskoemisyjna produkcja stali w elektrycznych piecach łukowych (EAF – Electric Arc Furnace) stanowi 49 proc. wszystkich obecnie ogłoszonych lub budowanych mocy produkcyjnych, w porównaniu z 43 proc. w ubiegłym roku i 33 proc. w 2022 roku

• Zgodnie z obecnymi prognozami, globalna infrastruktura stalowa ma osiągnąć 36 proc. EAF do 2030 roku, tuż przed osiągnięciem celu zerowej emisji netto ustalonego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną (IEA)

• Dominuje budowa nowych mocy produkcyjnych opartych na węglu, co grozi wykolejeniem zielonej transformacji stali

Przemysł stalowy jest filarem światowej gospodarki, odgrywającym istotną rolę w transformacji energetycznej. Produkcja stali odpowiada za 2,9 bln dolarów, czyli 3,8 proc. PKB światowej gospodarki – donosi Światowe Stowarzyszenia Stali (World Steel Association). 

Stal stanowi jeden z podstawowych materiałów do budowy infrastruktury transformacji czystej energii, której produkcja w nadchodzących latach będzie rosnąć.  To właśnie przemysł żelaza i stali jest odpowiedzialny za ponad 3,6 Gt emisji CO2 rocznie, co stanowi około 7 proc. emisji gazów cieplarnianych i 11 proc. emisji CO2 na świecie.

Według opublikowanej 17 lipca najnowszego edycji corocznego raportu Global Energy Monitor (GEM) ”Pedal to the Metal 2024. Buidling momentum for iron and steel decarbonization”, światowy przemysł żelaza i stali poczynił znaczne postępy w kierunku osiągnięcia celów zerowej emisji netto.  

Tegoroczna edycja raportu od GEM zawiera analizę globalnej floty wielkich pieców hutniczych, przedstawiając kluczowe trendy w przejściu na zeroemisyjność przemysłu stalowego.

Sektor stalowy na drodze do zeroemisyjności. Czy jest to możliwe?

Produkcja stali jest w dużym stopniu uzależniona od węgla, który jest głównie wykorzystywany jako środek redukujący do wydobywania żelaza z rudy żelaza i dostarczania węgla potrzebnego do produkcji stali. W ciągu ostatniej dekady całkowita emisja CO2 z sektora żelaza i stali wzrosła, głównie ze względu na wzrost popytu na stal. Bezpośrednia intensywność emisji CO2 w produkcji stali surowej nieznacznie spadła w ciągu ostatnich kilku lat, ale należy przyspieszyć wysiłki, aby podążać ścieżką przewidzianą w scenariuszu zerowej emisji netto do 2050 roku – stwierdza Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA).

Omawiany raport wskazuje dwie główne tendencje w światowym hutnictwie dotyczące transformacji energetycznej.

Po pierwsze, niemal wszystkie zapowiedziane nowe moce produkcyjne w zakresie produkcji stali są wytwarzane metodą EAF (93 proc.), co wskazuje na silny wzrost produkcji stali w elektrycznych piecach łukowych w nadchodzących latach. 

Po drugie, planowane moce produkcyjne i wycofywanie z eksploatacji wskazują na odchodzenie od produkcji stali na bazie węgla. Globalna flota będzie liczyć dodatkowe 171 mtpa mocy podstawowych pieców tlenowych (BOF – Basic Oxygen Furnace) oraz 310 mtpa mocy EAF.

Jeśli te zmiany i wycofania wejdą w życie, światowa zdolność produkcyjna stali powinna znajdować się poniżej celu zerowego netto zaplanowanego na 2030 rok, zaś przy zwiększonym tempie modernizacji infrastruktury przemysłowej, cel jawi się jako możliwy do osiągnięcia. Jednak na chwilę obecną nie jest to możliwe – stwierdza raport.

Biorąc pod uwagę wszystkie planowane moce produkcyjne i przejścia na emeryturę, globalna flota stalowa ma osiągnąć ok. 36 proc. udziału EAF w 2030 roku, co jest za mało, aby osiągnąć zerowy poziom emisji netto na poziomie 2030 roku według wytycznych Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), potrzebne jest 37 proc.

Zbyt mało zielonej stali. Węgiel nie daje o sobie zapomnieć

Mimo wysiłków sektora stalowego na drodze ku spełnieniu ambitnych celów klimatycznych, są pewne obszary wymagające poprawy.

Raport ostrzega, że podczas gdy produkcja stali EAF jest ogłaszana w rekordowym tempie, mniej niż 14 proc. tej potencjalnej zdolności produkcyjnej przeszło do fazy budowy. Spośród wszystkich ogłoszonych projektów, które faktycznie rozpoczęły budowę, prawie 46 proc. to nadal wysokoemisyjne BOF.

Znaczny wzrost nowych mocy opartych na węglu jest coraz bardziej niezgodny z przyszłością zerowej emisji netto i stwarza poważne zagrożenie uzależnienia od węgla na kolejne lata eksploatacji.

Sektor żelaza i stali ma zatem ogromny potencjał dekarbonizacji i musi przestawić się na niskoemisyjne metody produkcji, aby zrealizować ambitne cele środowiskowe.

„Postępy są obiecujące dla zielonej transformacji stali. Nigdy wcześniej produkcja stali o tak niskim poziomie emisji nie była w przygotowaniu. Jednocześnie niepokojący jest wzrost mocy produkcyjnych opartych na węglu. Branża potrzebuje teraz urzeczywistnienia planów czystego rozwoju, jednocześnie wycofując się z rozwoju opartego na węglu” – stwierdza Caitlin Swalec, dyrektor programowy ds. przemysłu ciężkiego w Global Energy Monitor.