Wraz z presją na realizację transformacji energetycznej, celowe staje się poszukiwanie rozwiązań umożliwiających sprawne wdrażanie strategii środowiskowych. Sztuczna inteligencja przedstawia się jako narzędzie wspierające transformację energetyczną, którego potencjał będzie rosnąć.

Jako naturalny sprzymierzeniec transformacji energetycznej – prócz wzrostu inwestycji w sektor odnawialnych źródeł energii – jawi się sztuczna inteligencja (artificial intelligence –  AI).

Zastosowanie rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję może korzystnie wpływać na przebieg transformacji energetycznej, potencjalnie obniżając koszty wdrożeń technologicznych.

Potrzeby energetyczne rosnącej populacji oraz postępujące elektryfikacja może prowadzić do wolniejszej dekarbonizacji sieci, zaś wykorzystanie możliwości, jakie niesie ze sobą sztuczna inteligencja, stanowi jedno z możliwych rozwiązań coraz bardziej branych pod uwagę przy planowaniu modernizacji systemów energetycznych na całym globie.

Czy sztuczna inteligencja może pomóc w transformacji energetycznej?

Jak stwierdza Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), potencjalne zastosowania sztucznej inteligencji w energetyce prawdopodobnie wzrosną w nadchodzących latach. Oprócz lepszego prognozowania podaży i popytu na energię, zastosowania mogą obejmować:

• Zarządzanie i kontrolowanie sieci, wykorzystując szereg danych z czujników, inteligentnych liczników i innych urządzeń Internetu rzeczy do obserwowania i kontrolowania przepływu energii w sieci, szczególnie na poziomie dystrybucji;
• Ułatwianie reagowania na popyt, wykorzystując szereg procesów, takich jak prognozowanie cen energii elektrycznej, planowanie i kontrolowanie obciążeń reagowania oraz ustalanie dynamicznych cen;
• Zapewnienie ulepszonych lub rozszerzonych usług konsumenckich, wykorzystujących sztuczną inteligencję lub procesy uczenia maszynowego w aplikacjach i chatbotach, aby poprawić doświadczenia klientów w zakresie rozliczeń.

W podobnym tonie do Międzynarodowej Agencji Energii wypowiada się Departament Energii Stanów Zjednoczonych w raporcie „AI for Energy. Opportunities for a Modern Grid and Clean Energy Economy”.

Jak donosi raport, sztuczna inteligencja mogłaby wspierać szereg zastosowań, aby pomóc w rozwoju sprawiedliwej dystrybucji czystej energii.

Osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych wymaga sprostania wyjątkowym wyzwaniom w wielu sektorach użytkowania końcowego dając nadzieję na możliwość przyspieszenia dekarbonizacji.

Przykłady zastosowania sztucznej inteligencji obejmują optymalizację planowania sieci ładowania pojazdów elektrycznych, generowanie projektów materiałów konstrukcyjnych do produkcji i odkrywanie alternatyw dla surowców krytycznych – czytamy w raporcie.

„Transformacja energetyczna musi być zarządzana w taki sposób, aby nie nakładała wysokich kosztów na konsumentów, zapewniając jednocześnie niezawodne dostawy energii, a sztuczna inteligencja będzie działać jako czynnik umożliwiający osiągnięcie obu tych celów” – optymistycznie stwierdza Sumant Sinha na łamach Forbes.

Przykładowe zastosowania sztucznej inteligencji na rzecz czystej energii zaprezentował światowy gigant w produkcji półprzewodników – NVIDIA:

Sztuczna inteligencja potrzebuje prądu. Emisje też są solą w oku AI

Sztuczna inteligencja może pomóc w transformacji energetycznej. Sęk w tym, że sama potrzebuje energii do funkcjonowania – a nad tym zagadnieniem pochyliło się Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) w analizie z 22 lipca „AI and energy: Will AI help reduce emissions or increase demand? Here's what to know”.

Budowa infrastruktury związanej z funkcjonowaniem centrów danych wykorzystywanych do obsługi sztucznej inteligencji przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych.

Dla przykładu, jak wskazuje WEF w omawianej analizie, Microsoft, który zainwestował w producenta ChatGPT i umieścił narzędzia generatywnej sztucznej inteligencji w centrum swojej oferty produktowej, ogłosił, że jego emisja CO2 wzrosła o prawie 30 proc. od 2020 roku z powodu rozbudowy centrów danych. Emisje gazów cieplarnianych generowane przez Google w 2023 roku były o prawie 50 proc. wyższe niż w 2019 roku, głównie ze względu na zapotrzebowanie na energię związane z centrami danych.

Zużycie energii przez sztuczną inteligencję stanowi obecnie jedynie ułamek zużycia energii w sektorze technologicznym, które szacuje się na około 2-3 proc. całkowitej globalnej emisji.

Prawdopodobnie dotychczasowa sytuacja w tym zakresie ulegnie to zmianie, ponieważ coraz więcej firm, rządów i organizacji wykorzystuje sztuczną inteligencję do zwiększania wydajności i produktywności – stwierdzają analitycy z Davos.

Zielone światło dla sztucznej inteligencji w energetyce. Ale są również wątpliwości

Rosnące zapotrzebowanie globalnego sektora energetycznego na przeprowadzenie modernizacji infrastruktury energetycznej w celu spełnienia wytycznych związanych z transformacją energetyczną wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań.

Jednocześnie wykorzystanie sztucznej inteligencji oprócz potencjalnych korzyści związanych z optymalizacją transformacji energetycznej wymusza zastanowienie się nad nurtującymi kwestiami.

Można zasadnie zapytać się, czy możliwe korzyści płynące z wykorzystania sztucznej inteligencji przewyższają środowiskowe koszty jej użytkowania związane ze zwiększonym zużyciem energii.

Wraz z wdrażaniem sztucznej inteligencji kwestia dostępu do infrastruktury związanej z analizą danych staje się nowych problemem, na równi z zagadnieniem ubóstwa energetycznego.

O ile rozwinięte gospodarki nie będą musiały nadmiernie obawiać się ciężarów związanych z modernizacją systemów energetycznych z zastosowaniem sztucznej inteligencji, o tyle Globalne Południe może stanąć pod kolejnym, poważnym wyzwaniem.

Fot. Depositphotos