HMS Protector zakończył misję naukową na Antarktydę. Podczas corocznego rejsu po zamarzniętym kontynencie statek przepłynął 7000 mil morskich, pomagając w badaniach naukowych i działaniach na rzecz ochrony środowiska w jednym z najbardziej odległych i niegościnnych regionów świata.

Jednostka działała podczas Operacji Austral, w jej ramach podtrzymując zaangażowanie Wielkiej Brytanii w Traktat Antarktyczny, chroniąc to miejsce przed zagrożeniami wynikającymi z ludzkiej działalności. Do załogi na czas działań dołączyło dwóch naukowców z Uniwersytetu w Portsmouth, którzy pobrali próbki wody i skał, co ma przyczynić się do lepszego zrozumienia wpływu człowieka, jaki wywiera rosnący poziom żeglugi i turystyki na ten region. Bierze się tu pod uwagę choćby narastający problem globalnego ocieplenia, co objawia się rosnącą średnią temperaturą oraz topnieniem lodowców. To z kolei zagraża choćby środowisku bytowemu tamtejszych gatunków zwierząt.

Antarktyczna misja

Wyjątkowe w tegorocznej operacji jest, że jej rozpoczęcie w lutym tego roku zbiegło się z 80. rocznicą Operacji Tabarin, tajnej brytyjskiej misji na Antarktydę podczas drugiej wojny światowej. W jej ramach w latach 1943–1945 żołnierze, marynarze i naukowcy wykonywali zadanie zabezpieczenia trwałej obecności Wielkiej Brytanii w Antarktyce poprzez założenie baz na Antarktydzie i w regionie w obliczu roszczeń terytorialnych Argentyny oraz uniemożliwienie flocie niemieckiej korzystania z portów i zapasów na stacjach wielorybniczych. Operacja ta położyła podwaliny pod British Antarctic Survey, brytyjską, rządową organizację naukową, odpowiadającą za badania Antarktydy i wysp Antarktyki. Jest częścią Rady Badań Środowiska Naturalnego. Przed 1962 organizacja nosiła nazwę Falkland Islands Dependencies Survey.

– Każdego dnia przypomina nam się oszałamiająca przyroda i środowisko, które nas otacza. Służba na Antarktydzie to rzadki przywilej. Jestem zachwycony, że mogliśmy wykorzystać liczne możliwości patrolowca do wspierania badań nad kontynentem i podtrzymywania roli Wielkiej Brytanii w systemie Traktatu Antarktycznego  – podkreślił dowódca HMS Protector, kmdr Tom Weaver.

Nietypowy okręt

HMS Protector to brytyjski okręt patrolowy, wykorzystywany przez Royal Navy jako lodołamacz, okręt badawczy i jednostka zaopatrzeniowa baz na Antarktydzie. Został zbudowany na rynek cywilny w 2001 roku jako lodołamacz Polarbjørn, a do służby w Royal Navy wszedł w 2011 roku, w 50. rocznicę wejścia w życie Traktatu Antarktycznego. Patrolowiec ma 89 metrów długości i 5 000 ton wyporności. Kadłub posiada klasę lodową     DNV ICE-05. Moc zapewniają dwa generetaory Rolls-Royce Bergen BR-8 (3 535 kW każdy), a napęd śruba Rolls-Royce o regulowanym skoku, pędniki dziobowe Brunvoll (800+600 kW), stery strumieniowe rufowe (1125+990 kW) i stery strumieniowe azymutalne (1500 kW). Okręt osiąga prędkość do 15 węzłów. Załoga liczy 88 osób, z możliwością jej zwiększenia do 100 w zależności od celów misji.

W swoim wyposażeniu HMS Protector posiada łódź roboczą, szybką łódź ratowniczą (FCR) i dwie płaskodenne łodzie typu RIB. Do tego dochodzi też lądowisko do przyjmowania na pokład śmigłowca. Choć to jednostka przeznaczona głównie do działań badawczych, posiada na swoim pokładzie uzbrojenie w postaci ciężkich karabinów maszynowych Browning M2 kalibru 12,7 mm oraz pięciu karabinów maszynowych ogólnego przeznaczenia.

W listopadzie 2017 HMS Protector roku został skierowany przez Royal Navy do udziału w akcji poszukiwawczo-ratowniczej zaginionego argentyńskiego okrętu podwodnego ARA San Juan, który uległ wypadkowi i zatonął na głębokości ponad 900 metrów p.p.m.

Mnogość zadań

Podczas działań w ramach Operacji Austral członkowie załogi dostarczyli 4,5 tony materiałów konserwatorskich do placówek Port Lockroy i Detaille Island, aby pomóc członkom brytyjskiego funduszu Antarctic Heritage Trust (UKAHT) w ukończeniu prac konstrukcyjnych przy tamtejszych, zabytkowych budynkach. Ponadto patrolowiec dostarczył paliwo lotnicze do centrum logistycznego British Antarctic Survey (BAS) w stacji polarnej Rothera, co jest niezbędne do obsługi dwóch samolotów przewożących naukowców do odległych miejsc badań terenowych. Ponadto przejął 1,8 tony zapasów dla UKAHT w ramach prac związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego. Kontynuując swoje prace konserwatorskie, HMS Protector miał przyczynić się do zachowania dziewiczego środowiska Antarktyki, zbierając trzy tony odpadów pozostałych z poprzednich misji na antarktycznej wyspie Brabant.

W pewnym momencie do załogi okrętu dołączyło dwóch naukowców z organizacji Oceanites, zajmujących się pingwinami. Prowadzili badania w pięciu koloniach tych morskich ptaków, liczących 10 000 sztuk, oceniając efekt badań nad ich populacjami, wspierając tym samym naukę o klimacie. Ponadto podczas badania wód Antarktyki HMS Protector obserwował dziką przyrodę, rejestrując dane dotyczące gatunków zwierząt, ich liczebności, zachowań i lokalizacji. Podczas ostatniego badania okręt udokumentował obecność 74 fok, 26 sejwali, 161 humbaków, 25 płetwali, 18 orek, a nawet w jednym zgłoszono obserwację wieloryba albinosa.

Obok tego członkowie załogi zajęli się też istotnym zadaniem aktualizacji map celem poprawy bezpieczeństwa nawigacyjnego na wodach Antarktyki. HMS Protector zbadał i zebrał dane o długości ponad 1500 mil morskich za pomocą echosondy wielowiązkowej (Multibeam Echo Sounder, MBES). Zbadał także ponad 33 mile kwadratowe obszarów priorytetowych Brytyjskiego Biura Hydrograficznego (UK Hydrographic Office, UKHO).

Przez cały czas trwania operacji HMS Protector miał na swoim pokładzie obok podstawowej załogi szereg specjalistów, w tym siedmiu członków personelu UKAHT, trzech oficerów Royal Marines, dwóch naukowców z Oceanities, dwóch pracowników naukowych z Uniwersytetu w Portsmouth, dwóch studentów Uniwersytetu w Cambridge, oficera Straży Wybrzeża Kanady, oficera hydrograficznego Królewskiej Marynarki Wojennej Australii, fotografa z Oddziału Fotograficznego Royal Navy, specjalistę ds. metrologii hydrograficznej z Marynarki Wojennej Nowej Zelandii, a także zespół dźwiękowców zajmujących się nagraniami dźwiękowymi.

Działania w ramach operacji „Austral” pokazują, że zadania związane z ochroną środowiska wpisują się w służbę w siłach morskich. Dzięki temu także marynarka wojenna ma swój istotny wkład w rozwijanie wiedzy naukowej o rejonie Antarktyki, a także ochronę środowiska tego wyjątkowego w skali globalnej obszaru.