Smog nie jest wyłącznie domeną dużych miast. O zmaganiach i strategiach walki o wyższą jakość powietrza dyskutowano w ramach VI Europejskiego Kongresu Samorządów w Mikołajkach. Wśród panelistów dominowało przekonanie o konieczności budowania spójnej polityki antysmogowej oraz zwiększania świadomości mieszkańców małych miejscowości.

Jak powiedział prof. Arkadiusz Moskal z Politechniki Warszawskiej, dostępność obecnych technologii antysmogowych stwarza podstawy do skutecznej walki ze zjawiskiem smogu w skali lokalnej. Zwrócił jednocześnie uwagę na problem ograniczenia smogu w szerszym zakresie oraz mapy mentalne, które wywołują strach przed próbowaniem nowych rzeczy.

W entuzjastycznym tonie, w odniesieniu do istniejących technologii antysmogowych i romansu biznesu z nauką, wypowiadał się Sebastian Kluczyk, prezes zarządu Atanox Technology. Jego zdaniem to idealna sytuacja dla biznesu, który rozpoznał już konkretne potrzeby rynku w tym zakresie.

O konieczności brania odpowiedzialności za jakość powietrza przez samych mieszkańców wspomniała Agata Śmieja, prezes Fundacji Czyste Powietrze - Togetair. Zwróciła uwagę na fakt, że problem smogu przybiera obecnie charakter jednostkowy, ponieważ większość zanieczyszczeń pochodzi z tzw. niskiej emisji oraz transportu.

Statystyki dotyczące zgonów w Polsce, spowodowanych pośrednio zanieczyszczeniem powietrza, przedstawił Łukasz Niewola, dyrektor komunikacji w Grupie Lux Med. W jego opinii problemu smogu nie rozwiąże szybko jednolita legislacja, ale działania w kooperacji z biznesem - właśnie na szczeblu samorządowym.

Jacek Wiśniowski, burmistrz Urzędu Miejskiego w Lidzbarku Warmińskim poruszył temat niskoemisyjnego transportu miejskiego, jako alternatywy dla aut prywatnych. Jego zdaniem najwięcej pracy pochłonie zmiana mentalności obywateli, których trzeba edukować o szkodliwych skutkach ich codziennych działań.

Kierunki polityki antysmogowej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego nakreśliła Jolanta Piotrowska, członek zarządu Urzędu Marszałkowskiego. Jako główną przyczynę zanieczyszczeń powietrza ponownie wskazała niską emisję, czyli tzw. kopciuchy (stare piece opalane paliwem stałym niskiej jakości) i zjawisko ubóstwa energetycznego.

Paneliści zwrócili uwagę na problem modernizacji źródła ciepła w gospodarstwach domowych, który w obecnej sytuacji rynkowej nieuchronnie pociąga za sobą wzrost kosztów opału. Stąd część mieszkańców, których nie stać na wyższe ceny zmuszona jest powrócić do używania tzw. kopciuchów.

W dyskusji pojawił się również wątek energii atomowej, bez której trudno będzie wyeliminować, chociażby wykorzystanie paliw kopalnych. O ile popularność fotowoltaiki w Polsce rośnie w lawinowym tempie, ta technologia nie będzie w stanie zaspokoić rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną.

W rozmowie niejednokrotnie przebijały się wątki budowania synergii działań biznesu i nauki, edukacji mieszkańców i zmiany ich przyzwyczajeń, przy jednoczesnym budowaniu wsparcia dla najbiedniejszych, których dotyczy problem ubóstwa energetycznego. Szans na rozwój upatrywano również w nowej perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027.

VI Europejski Kongres Samorządów odbywa się w Mikołajkach w dniach 6-7 grudnia 2021.