Zmiany klimatyczne i ich skutki jako problem globalny były głównym tematem Debaty drugiej Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2022. Paneliści dyskutowali na temat przeciwdziałania zmian klimatycznych i wpływu człowieka na klimat.

Udział w uroczystym otwarciu Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR wzięli:
Henryk Kowalczyk - Wicepremier, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ewa Krogulec - Prorektor ds. rozwoju Uniwersytet Warszawski
Bartłomiej Pawlak - Wiceprezes Zarządu Polski Fundusz Rozwoju

Organizatorzy, Artur Beck oraz Agata Śmieja powitali gości Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2022.

 - Polska przeżywała Światowy Szczyt Klimatyczny w roku 2020 w Katowicach i wtedy jako Minister Środowiska uczestniczyłem w tym wydarzeniu. Były to inne czasy, teraz jesteśmy w innym miejscu. Polityka klimatyczna kojarzyła się wówczas wyłącznie ze spalaniem węgla, emisją dwutlenku węgla (...) Cieszę się, że polityka klimatyczna dotyczy również rolnictwa, nie tylko jako emitenta CO2, ale że rolnictwo może być elementem zrównoważonej polityki klimatycznej. Może nie tylko emitować, ale i pochłaniać gazy cieplarniane. W obecnej wspólnej polityce rolnej w perspektywie lat 2023-2027 w naszym planie polityka środowiskowa i klimatyczna ma niepoślednią rolę. Będziemy zwracać uwagę, by rolnictwo przyczyniało się do ochrony klimatu. (...) Wiele działań zapisanych w naszym planie strategicznym, wynikającym z zielonego ładu mają na celu ochronę klimatu. Będzie to widoczne w następnej perspektywie finansowej. Będziemy realizować to przez zachęty, dopłaty rolnicze : Ekoschematy. Będą to działania prośrodowiskowe, proklimatyczne zachęcające do obniżania emisji, jak i wiązania dwutlenku węgla. W wielkich celach, które ma polityka klimatyczna UE, a mam nadzieję, że to będą to też cele światowe, rolnictwo może odegrać niepoślednią rolę  - rozpoczął Henryk Kowalczyk.

Następnie głos zabrała Ewa Krogulec, Prorektor ds. rozwoju Uniwersytet Warszawski, która powitała gości w progach Uniwersytetu Warszawskiego.

- Biblioteka Uniwersytecka została zbudowana w połączeniu najnowszych technologii z technologiami prośrodowiskowymi. W ten sposób uniwersytet planuje swoje inwestycje (...) Na Uniwersytecie przygotowaliśmy i wprowadziliśmy agendę na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju. Uruchomiliśmy program Zielony Uniwersytet. (...) Nasza społeczność akademicka dyskutuje na temat zrównoważonego rozwoju w Zespole Rektorskim ds. Ekologii i Kryzysu klimatycznego. Naszym ostatnim planem jest powołanie platformy Zielonego Dialogu; think tanku którego celem jest promowanie rozwiązań, które jako naukowcy podjęliśm - mówiła Prorektor, wskazując zielony ogród na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej jako wzór proekologicznego planowania przestrzeni publicznej.

- Konferencja Togetair to miejsce gdzie zadaje się trudne pytania i szuka się na nie odpowiedzi. Dzisiaj jednym z takich pytań jest na ile retoryka, którą słyszymy z perspektywy Komisji Europejskiej dotycząca zmian dla których dokonujemy transformacji energetycznej; odejścia od trendu, jaki miał miejsce na przestrzeni ostatnich 10-u lat, który mówił o tym, że transformujemy gospodarkę i energetykę europejską, światową, ale uniezależniając się od paliw z Rosji. Dzisiaj ta retoryka zastąpiona jest przez zupełnie inną, przyspieszamy transformację energetyczną po to, by się od Rosji uniezależnić. Wydaje się, że ten trend jest zgodny z polską racją stanu. Polskie opinie, polski głos, który traktowany był trochę jako głos antyrosyjskich fobii, polskiej specyfiki itd., on przebija się do mainstreamu i dzisiaj takim mainstreamem jest - powiedział Bartłomiej Pawlak.

Konflikt na Ukraine przyspieszy cele zielonej polityki

Rosyjska inwazja na Ukrainę powoduje konieczność rewizji dotychczasowej polityki energetycznej w Europie. Jak w nowej rzeczywistości można utrzymać wyznaczone wcześniej cele klimatyczne? Uczestnicy debaty mmiędzynarodowej postarali się udzielić odpowiedzi na pytanie, jak zbudować i na czym oprzeć niezależną i konkurencyjną politykę energetyczną Unii Europejskiej.

Udział w debacie wzięli:
Mr. Ionuț Sorin Banciu, Secretary of State, Ministry of Environment, Waters and Forests Rumunia  
Dan Dragoș Drăgan, Secretary of State, Ministry of Energy Rumunia  
Armen Konrad Artwich, Członek Zarządu ds. Korporacyjnych, PKN ORLEN
Wojciech Dąbrowski, Prezes Zarządu,Polska Grupa Energetyczna 
Marcin Chludziński, Prezes Zarządu, KGHM Polska Miedź S.A.  
Bartłomiej Pawlak, Wiceprezes Zarząd, Polski Fundusz Rozwoju  
Paweł Szczeszek, Prezes Zarządu, TAURON   
Michał Kurtyka, Prezydent COP24, Minister Klimatu i środowiska w latach 2019-2021, COP24
Dyskusję moderowała Dominika Tarczyńska z POLSAT NEWS.

- Straty, uszkodzenie środowiska naturalnego to są wielkie wyzwania, ale możemy przekuć je w wielkie możliwości,możemy wykorzystać je aby zapewnić zrównoważony rozwój na szczeblu europejskim jak i światowym, osiągając jednocześnie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych d o 55% względem roku 1990 o roku 2030 - mówił Ionuț Sorin Banciu, Minister Środowiska Rumunii.

W jego opinii bezpieczeństwo energetyczne i neutralność klimatyczna nie są od siebie niezależne. Plan energetyczny i plan odbudowy po pandemii oparte są w Rumunii o energię słoneczną, co zapewni jego krajowi niezależność od dostaw surowców z  Rosji. Obecnie Rumunia ma zrównoważony miks oparty o energię jądrową, słoneczną przy zmniejszaniu emisji gazów cieplarnianych. Wycofywanie węgla do roku 2032 i zwiększanie mocy produkcyjnej ze źródeł odnawialnych. Już teraz 41 proc. energii pochodzi w Rumunii ze źródeł odnawialnych.

 - Rumunia solidarnie z innymi krajami UE walczy o realizację celów klimatycznych, wytyczając priorytety, do których realizacji dąży na poziomie lokalnym i międzynarodowym - dodał Ionuț Sorin Banciu.

- Mieliśmy szansę zdywersyfikować nasz miks energetyczny, bo powinno to znaleźć odzwierciedlenie na rynku energetycznym. Nie możemy polegać na rosyjskim gazie, musimy zarządzać emisją przemysłową, jak i z gospodarstw domowych (...) Mamy nowe drogi pozyskiwania gazu i nie możemy doczekać się powstania korytarza z Gdańska do Grecji - Dan Dragoș Drăgan odpowiedział zapytany o wpływ wojny w Ukrainie na bezpieczeństwo energetyczne Rumunii i jej cele klimatyczne.

- Myślę, że definicja bezpieczeństwa energetycznego się nie zmieniła. Od początku byliśmy za dywersyfikacją źródeł. Po 24 lutego jesteśmy krajem, który arytmetycznie jest w stanie odciąć się od rosyjskich węglowodorów, gazu, ropy i węgla. Oczywiście nie będzie to łatwe, natomiast na pewno jesteśmy lepiej do tego przygotowani niż nasi Zachodni sąsiedzi, Niemcy. Moja hipoteza jest taka, że odcięcie od rosyjskich węglowodorów nastąpi - mówił były minister Michał Kurtyka.

- Ten sojusz został poszerzony o współpracę przy małych modułowych reaktorach jądrowych. Dzisiejszy list podpisany z Tauronem ma pomóc jak najszybciej wdrożyć technologie, które wesprą potrzeby energetyczne KGHM, ale mogą wesprzeć stabilizację systemu powszechnego obrotu energii. Źródła solarne, wiatr są istotne, ale dla konkurencyjności musimy mieć coś jeszcze. Tanią, stabilną i niezależną od pogody energetyką, jest energia jądrowa - odpowiedział Marcin Chludziński, prezes zarządu, KGHM Polska Miedź S.A. został zapytany o sojusz z Tauronem.

- Powinniśmy zagospodarować nadwyżki energii generowanej przez energię odnawialną pogodowno niezależnej. Potrzebujemy magazynów energii (...) To wszystko wpisuje się w projekt badawczo-rozwojowy wprowadzenia reaktorów SMR. Jeśli połączymy odnawialne źródła energii, ze sprawną siecią, magazynami i technologiami typu SMR możemy mówić o efektywności w drodze do neutralności klimatycznej - odpowiedział zapytany o alternatywne źródła energii Paweł Szczeszek,  prezes zarządu TAURON.  Również stwierdził, że sytuacja geopolityczna wymusza na nas przyspieszenie działań.

- Żeby zachować suwerenność, bezpieczeństwo energetyczne musimy się opierać na łatwo dostępnych paliwach. W Polsce to węgiel kamienny i węgiel brunatny. To najbardziej powszechne paliwo, choć jego zużycie spada z roku na rok, bo jest zastępowane odnawialnymi źródłami. Nie ma już odwrotu od dekarbonizacji, bo tego oczekują klienci. Aczkolwiek bezpieczeństwo energetyczne jest na pierwszym miejscu. Wojna na Ukrainie pokazała, że potrzebujemy stabilności. Należałoby zreformować podejście do energetyki węglowej w tym czasie. Polska nie tylko powinna opierać się na źródłach węglowych ale także dywersyfikuje dostawy paliwa gazowego. Zużycie będzie docelowo wzrastała i konieczna jest dostawa z innych kierunków. Dania ma zwiększyć wydobycie i jest nadzieja, że Baltic Pipe będzie wsparciem. Jest szansa, że uda się wyeliminować dostawy gazu ze wschodu - stwierdził Wojciech Dąbrowski, prezes PGE.

- Bezpieczeństwo energetyczne nie polega na zastąpieniu jednego dominującego rozwiązania innym dominującym rozwiązaniem. Konieczna jest dywersyfikacja energii i miksu, aby nie uzależniać się od jednego rodzaju energii. PKN ORLEN budując strategię multienergetycznego koncernu stawia na różne rozwiązania. Zarówno rozwój SMR, jak i rozwój biopaliw - mówił zapytany o ułożenie priorytetów bezpieczeństwa energetycznego w nowej sytuacji Armen Konrad Artwich, członek zarządu ds. korporacyjnych, PKN ORLEN.

- W najbliższych tygodniach w Krakowie planowane jest otwarcie pierwszej stacji wodorowej w Polsce. Będzie ona dedykowana tankowaniu floty pojazdów komunikacji miejskiej. Pierwsza nasza stacja już działa od kilku lat w Niemczech. Teraz skupiamy się na rozwoju tych stacji w Polsce, Czechach i na Słowacji - dodał Artwich zapytany o stacje wodorowe w naszym kraju.

Marcin Chludziński zwrócił uwagę, że obecnie mamy największą akceptację dla projektów jądrowych w historii. Pracując nad SMRami, wiele miast chciałoby widzieć je u siebie. Wyraził zdziwienie brakiem odpowiednich działań mających na celu wdrożenie energetyki jądrowej w Polsce na przestrzeni ostatnich dekad.

Paweł Szczeszek stwierdził, że rosnące ceny energii, które były wywołane przez szalejące ceny emisji CO2 powodują, że współpraca badawczo-rozwojowa z KGHM może znaleźć w Polsce miejsce dla SMRów. Polskie firmy potrzebują stabilnych cen energii. Na koniec wyraził zdanie:

- Na okres transformacji energetycznej powinno się silnie zreformować o ile nie zawiesić system ETS - stwierdził Paweł Szczeszek, dodając że rosnące ceny energii, które były wywołane przez szalejące ceny emisji CO2 powodują, że współpraca badawczo-rozwojowa z KGHM może znaleźć w Polsce miejsce dla SMRów. Polskie firmy potrzebują stabilnych cen energii.

Michał Kurtyka stwierdził, że odejście od węglowodorów rosyjskich jest takim szokiem, co widać po reakcjach firm, należy to robić w sposób rozważny i mądry.  

- Dziś barierą w zielonej transformacji nie jest kończenie od jutra produkcji energii z węgla, ale poszukiwanie alternatywy - podsumował Michał Kurtyka.

Zwrócił uwagę, że polska wyprzedziła trendy przygotowując design reaktora w Świerku, który jest dostosowany do naszych potrzeb.

MIĘDZYNARODOWY SZCZYT TOGETAIR 2022

W 2022 r. formuła wydarzenia rozszerzona została na poziom międzynarodowy, wzmacniając współpracę na linii Polska - kraje Trójmorza - Unia Europejska. Każdy dzień Szczytu rozpoczyna się panelem prowadzonym w języku angielskim, poświęconym globalnej i europejskiej tematyce.

Organizatorzy międzynarodowego Szczytu Klimatycznego zaprosili również do udziału przedstawicieli ministerstw, samorządy w randze marszałków, przedstawicieli spółek skarbu państwa, organizacji pozarządowych,  koncernów międzynarodowych oraz mniejszych firm zaangażowanych w ochronę klimatu. TOGETAIR otrzymał patronat Przewodniczącej Parlamentu Europejskiego Roberty Metsoli.

Zeszłoroczna edycja była relacjonowana przez brukselski Euractiv.com – zajmujący się polityką europejską, a także bardziej dogłębną analizą polityk UE m.in. w obszarze energii i środowiska. TU znajdą Państwo nasze relacje https://www.euractiv.com/section/energy-environment/opinion/1599823/