Transformacja sektora energetycznego sprawia, że wzrasta udział odnawialnych źródeł energii, w tym energii wiatrowej. Inwestycje w rozwój infrastruktury stają się elementem światowej geopolityki, a wraz z turbinami napędzanymi wiatrem kręci się biznes.

Światowe Forum Ekonomiczne (World Economic Forum – WEF) opublikowało 14 maja analizę „How wind energy is reshaping the future of global power and politics” poświęconą relacji sektora energii wiatrowej oraz geopolityki.

Wraz z zachodzącą transformacją energetyczną, a co za tym idzie, dekarbonizacją sektora energetycznego, wzrasta rola odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym energii wiatrowej.

Transformacja wiążę się z olbrzymimi środkami związanymi z nakładami na inwestycje w modernizację sektora energetycznego. To z kolei implikuje kwestię dynamiki władzy, wynikającej z potencjału państw inwestujących w rozwój OZE, jak również państw-producentów infrastruktury energetycznej.

Jak stwierdza omawiana analiza, wraz ze wzrostem inwestycji w energię wiatrową pojawiają się nowe ścieżki w stosunkach międzynarodowych i zmieniają się strategie gospodarcze, przez co inwestycje w sektorze energii wiatrowej stają się elementem światowej geopolityki.

Dane mówią same za siebie. Potencjał energii wiatrowej rośnie jak na drożdżach

Raport „Renewable capacity statistics 2024” opublikowany przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA) prezentuje dane dotyczące mocy z odnawialnych źródeł energii (OZE) za 2023 roku.

Przedstawione w raporcie dane pokazują potencjał odnawialnych źródeł energii w sektorze energetycznym. To właśnie w ubiegłym roku ustanowiono nowy rekord w oddawanych nowych mocy, które osiągnęły 3870 GW, stanowiąc zarazem 86 proc. przyrostu mocy w globalnym koszyku energetycznym.

W ubiegłorocznym udziale energii wiatrowej w koszyku energetycznym drugie miejsce – za fotowoltaiką – zajmuje energia wiatrowa ze wzrostem o 116 GW (+12,9 proc. r/r), co stanowi z 24 proc. udziału spośród OZE.  Chiny odpowiadały za prawie dwie trzecie tej ekspansji (+75,9 GW), zaś moc energii wiatrowej w Stanach Zjednoczonych wzrosła o 6,3 GW.

Raport „Our wind, our value” opracowany przez Rystad Energy we współpracy z WindEurope stwierdza, że do 2030 roku energetyka wiatrowa będzie odpowiedzialna za około 564 tys. miejsc pracy. Ponieważ scenariusz celów na 2030 rok zakłada dynamiczny wzrost zatrudnienia w lądowej energetyce wiatrowej, większość nowych miejsc pracy będzie związana z tym sektorem.

Energia wiatrowa a geopolityka

Jak wskazuje omawiana analiza z Davos, wpływ energii wiatrowej na globalną geopolitykę jest coraz bardziej widoczny, ponieważ kraje intensywnie inwestują w to odnawialne źródło energii, sygnalizując odejście od tradycyjnej geopolitycznej dynamiki energetycznej skupionej wokół paliw kopalnych.

Taki wniosek nie powinien dziwić, bowiem jak donosi analiza „The Geopolitics of Renewable Energy” opublikowana przez Harvard Kennedy Center oraz Columbia University: „W świecie, w którym odnawialne źródła energii są dominującym źródłem energii, kapitał inwestycyjny i technologia mogą w coraz większym stopniu stawać się źródłem międzynarodowej współpracy lub rywalizacji”.

Energetyka wiatrowa może służyć jako narzędzie współpracy w zakresie dzielenia się wiedzą, technologią i praktyką, będąc pozytywnym przykładem wykorzystania geopolityki na arenie międzynarodowej – zauważają naukowcy na łamach „Asian Journal of Political Science”.

Made in China a unijne bezpieczeństwo energetyczne

Na kontynencie europejskim nacisk na energię wiatrową został przyspieszony przez potrzebę zapewnienia niezależności energetycznej, zwłaszcza w świetle toczącego się tuż za naszą granicą konfliktu ukraińsko-rosyjskiego.

Komisja Europejska przedstawiła 24 października 2023 roku unijny plan działania w zakresie rozwoju energetyki wiatrowej, czyli Wind Power Action Plan. Celem planu jest realizacja celów rozwój energetyki wiatrowej zgodnie ze wzrostem konkurencyjności unijnej produkcji energii wiatrowej.  

Osiągnięcie unijnego celu co najmniej 42,5 proc. udziału energii odnawialnej do 2030 roku – a docelowo 45 proc. – będzie wymagał wzrostu mocy energii wiatrowej. do ponad 500 GW.

To, na co należy zwrócić uwagę – a co nie stanowi nowości w kontekście OZE, szczególnie w odniesieniu do fotowoltaiki – jest dominująca pozycja światowego producenta infrastruktury wiatrowej piastowana przez Chiny. 

O ile rozwój technologii może napawać słusznym uznanie dla Państwa Środka, o tyle nadmierne uzależnienie od chińskich producentów infrastruktury energetycznej może budzić uzasadnione obawy dt. bezpieczeństwa energetycznego.

Chiny odpowiadają za 65 proc. globalnej mocy elektrowni wiatrowych oddanych w ubiegłym roku, co sprawiło, że czterech chińskich producentów OEM do turbin wiatrowych znalazło się w pierwszej piątce światowych rankingów – donosi Wood MacKenzie w analizie „China leads global wind turbine manufacturers’ market share in 2023” poświęconej rynkowi turbin wiatrowych.

Jakby tego było mało, w ubiegłym roku eksport chińskich turbin wiatrowych wzrósł o ponad 60 proc.  r/r, zaś producenci wysłali na eksport ponad 3,6 GW mocy turbin – donosi Caixin Global.

Jak więc rozbudowywać unijną infrastrukturę energetyczną, mając na uwadze dominację chińskich producentów?
Czy restrykcyjne unijne normy środowiskowe nie spowodowały, że nasz europejski przemysł musi się zwijać, podczas gdy rzeczywistymi beneficjentami (producentami) transformacji energetycznej są państwa stojące z dekarbonizacją na bakier?

Pytań jest wiele – ale koń jaki jest, każdy widzi.

Fot. Depositphotos