Jak donosi najnowszy raport think-tanku Ember, produkcja energii elektrycznej z paliw kopalnych w UE spadła o rekordowe 19 proc. w 2023 roku, zaś łączny udział energii odnawialnej wzrósł do rekordowego poziomu 44 proc. Taki stan jest konsekwencją zwiększonego udziału OZE w unijnym koszyku energetycznym.

• Zdaniem Ember, zeszłoroczna produkcja energii elektrycznej z gazu spadła o 15 proc., zaś produkcja energii elektrycznej z węgla spadła o 26 proc. r/r

• Zeszłoroczny udział energii odnawialnej wzrósł do rekordowego poziomu 44 proc.

• Motorem OZE był udział energii wiatrowej oraz energii słonecznej, które odpowiadały za 27 proc. energii elektrycznej w UE, osiągając jednocześnie największe w historii przyrosty mocy

• Emisje z sektora energetycznego UE spadły w 2023 roku o rekordowe 19 proc. (157 mln ton CO2e)

Ember opublikował 7 lutego najnowszą edycję corocznego raportu „European Electricity Review”, który analizuje całoroczne dane dotyczące produkcji i zapotrzebowania na energię elektryczną w 2023 roku we wszystkich krajach UE. Celem raportu była analiza postępów w transformacji energetycznej w przechodzeniu z paliw kopalnych na czystą energię. 

Jak wynika z lektury, UE od kilku lat zwiększa produkcję energii elektrycznej z OZE, aby osiągnąć cel zerowej emisji netto do 2050 roku. 

Przejście na odnawialne źródła energii i energię jądrową zaowocowało w zeszłym roku 19 proc. redukcją emisji dwutlenku węgla z sektora energetycznego r/r.

OZE na fali wznoszącej, paliwa kopalne w dół

Udział paliw kopalnych w produkcji energii elektrycznej w UE spadł o rekordowe 19 proc. do najniższego w historii poziomu. Rekordowe spadki produkcji energii elektrycznej z węgla i gazu w UE w 2023 roku spowodowały, że emisje w sektorze energetycznym zmniejszyły się o 19 proc.

Według omawianego raportu, udział odnawialnych źródeł energii wzrósł do rekordowych 44 proc., po raz pierwszy przekraczając 40 proc. 

Motorem OZE był udział energii wiatrowej oraz energii słonecznej, które odpowiadały za 27 proc. energii elektrycznej w UE, osiągając jednocześnie największe w historii roczne przyrosty mocy. 

Jak zauważa Ember, węgiel znajduje się w długoterminowym trendzie spadkowym, który został wzmocniony w ubiegłym roku. Spowolnienie w zamykaniu elektrowni węglowych podczas kryzysu energetycznego nie zapobiegło ogromnemu spadkowi produkcji energii węglowej. 

Co godne odnotowania, produkcja energii wiatrowej po raz pierwszy przewyższyła produkcję energii gazowej. 

Energia wiatrowa odnotowała rekordowy roczny wzrost produkcji w 2023 roku o 13 proc. (55 TWh) r/r. 

W ubiegłym roku w UE zainstalowano 17 GW energii wiatrowej w porównaniu do 16 GW w 2022 roku, osiągając najwyższy w historii roczny wzrost mocy. Jednak jak stwierdza raport, aby UE osiągnęła swoje ambitne cele związane z transformację energetyczną, wskaźnik musi podwoić się do ponad 30 GW rocznie do 2030 roku.

Mniejsze zapotrzebowanie, mniejsze emisje

Zapotrzebowanie na energię elektryczną spadło o 3,4 proc. (94 TWh) w 2023 r. r/r/i było mniejsze o 6,4 proc. (186 TWh) niż w 2021 roku. Można oczekiwać, że wraz ze wzrostem elektryfikacji tempo spadku popytu w takiej skali nie powtórzy się w nadchodzących latach.

Emisje z sektora energetycznego UE spadły w 2023 r. o rekordowe 19 proc. (157 mln ton CO2e).  Emisje z sektora energetycznego zostały obecnie zmniejszone niemal o połowę (46 proc.) od historycznego szczytu w 2007 roku. Na tym jednak nie koniec rekordów – jedenaście krajów osiągnęło największe spadki emisji w historii.  

Przywoływany wcześniej wzrost energii wiatrowej i słonecznej był odpowiedzialny za znaczną część spadków emisji, przy czym popyt na energię elektryczną również odegrał znaczącą rolę.

Paliwa kopalne kością niezgody

Jak zauważa raport Ember, aby ograniczyć zużycie paliw kopalnych w tempie wymaganym do osiągnięcia celów klimatycznych UE, odnawialne źródła energii będą musiały nadążać za wzrostem popytu.

„Sektor energetyczny UE znajduje się w samym środku monumentalnej zmiany. Paliwa kopalne odgrywają mniejszą rolę niż kiedykolwiek wcześniej, ponieważ system z wiatrem i energią słoneczną jako kręgosłupem staje się coraz bardziej widoczny” – komentuje raportdyrektor programowy Ember na Europę, Sarah Brown.

Zgoła odmienne zdanie ma Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA). Nie zapominajmy, że świat to nie tylko Unia Europejska wraz z restrykcyjnymi strategiami klimatycznymi.

Dla przykładu, w odniesieniu do LNG, według raportu „The Oil and Gas Industry in Net Zero Transitions” opublikowanego przez IEA, wzrost projektów LNG na całym świecie od 2025 roku ma dodać ponad 250 mld m3 nowej rocznej zdolności do 2030 roku – branża ma przed sobą perspektywy dalszego rozwoju.

Zdaniem raportu „Oil 2023. Analysis and forecast to 2028” – również wydanego przez IEA – inwestycje w poszukiwanie, wydobycie i produkcję ropy naftowej i gazu w 2023 roku osiągnęły najwyższy poziom od 2015 roku, rosnąc o 11 proc. r/r.