Funkcjonujące na Politechnice Gdańskiej
Centrum Morskiej Energetyki Wiatrowej skupia specjalistów ze wszystkich
obszarów wiedzy związanych z tym sektorem, a uczelnia nie tylko kształci
przyszłych specjalistów w branży, ale także służy wiedzą i
doświadczeniem firmom i instytucjom. O możliwościach i wyzwaniach
stojących przed Centrum, ale i przed całą branżą, rozmawiamy z jego
dyrektorem, dr. hab. inż. Marcinem Łuczakiem.
Jaką funkcję pełni Centrum Morskiej Energetyki Wiatrowej na Politechnice Gdańskiej? Co chcecie zaoferować branży i studentom?
Pracujemy na trzech płaszczyznach: edukacyjnej, badawczej i innowacyjnej.
Płaszczyzna
edukacyjna to prowadzenie kształcenia, szkoleń, szeroko pojętej
edukacji w różnych formach: studiów stacjonarnych, które uruchamiamy
wspólnie z przemysłem, czy studiów podyplomowych, które realizujemy dla
osób pracujących już w sektorze. Naszą ofertą jest zatem podnoszenie
kwalifikacji kadr: zarówno przyszłych, jak też obecnych.
Nasza
oferta badawcza jest bardzo zróżnicowana i dopasowujemy ją w zależności
od tego, kto jest naszym partnerem. Problemy, z jakimi zgłaszają się do
nas firmy, są różne. Jedną z funkcji Centrum jest bycie przewodnikiem,
drogowskazem. Jeśli przychodzi do nas ktoś, kto ma problem np. z
korozją, szukamy wsparcia pośród specjalistów z Wydziału Chemicznego.
Jeżeli ktoś ma zapytanie z obszaru łączności radiowej, to idziemy do
Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki. Jeśli chodzi o
konstrukcje wsporcze, rozmawiamy ze specjalistami z Wydziału Inżynierii
Lądowej i Środowiska. Jeśli mamy do czynienia z zagadnieniami związanymi
z częścią mechaniczną, będziemy podejmowali je na Wydziale Inżynierii
Mechanicznej i Okrętownictwa. Proponujemy działania i integrujemy
uczestników zespołów badawczych, którzy zajmą się rozwiązaniem problemu w
ramach projektu.
Działalność innowacyjna jest realizowana na
potrzeby przemysłu. Przedstawiciele organizacji zgłaszają nam
zapotrzebowanie na wykonanie dedykowanej usługi projektowej, pomiarowej,
symulacji komputerowej bądź opiniowania i konsultacji dokumentacji. To
są te wszystkie zadania, jakie realizuje przemysł, a które wymagają
natychmiastowego rozwiązania.
Jak wiele takich zapytań i problemów zgłosiły wam już firmy zajmujące się rozwojem morskiej energetyki wiatrowej w Polsce?
Mamy około dwudziestu pięciu otwartych projektów, są na różnym poziomie zaawansowania. Rozmawiamy z podmiotami o różnej wielkości, zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego, z Polski i zagranicy – głównie z Europy. Są to bardzo zróżnicowane zadania: od badań niszczących wielkogabarytowych komponentów turbin i konstrukcji wsporczych, projektowania autonomicznych robotów pływających samodzielnie i samodzielnie wykonujących określone misje, aż po bardzo ambitne, bo nieistniejące do tej pory badania wymagające opracowania od zera stanowiska badawczego.
Co będzie największym wyzwaniem dla inwestorów, którzy będą stawiali farmy na Bałtyku?
Stabilność
łańcuchów dostaw. Jeżeli spojrzymy na ambicje i plany poszczególnych
państw członkowskich UE i firm, to staje się czytelne, że to są
przeogromne projekty, które będą wymagały olbrzymich zasobów. Trzeba je
będzie jakoś zaspokoić. Technologia turbin wiatrowych w istotny sposób
korzysta z materiałów, które są określane jako pierwiastki ziem
rzadkich. Miejsca ich pozyskiwania nie są geopolitycznie obojętne.
Trwająca
rosyjska napaść na Ukrainę i dewastacja olbrzymich zakładów
produkujących stal, która miała być wykorzystywana do budowy konstrukcji
wsporczych na projektach na polskim Bałtyku powoduje, że stabilność
tych łańcuchów dostaw staje się coraz bardziej nieprzewidywalna.
Sytuacja w Chinach, zamykanie się kolejnych wielkich obszarów
przemysłowych z powodu pandemii, logistyka, transport, kadry...
Zagadnień jest dużo.
W jaki sposób jesteście w stanie wspomóc inwestorów w rozwiązaniu ich problemów?
Jeśli
chodzi o zapewnienie kadr, to jedną z istotnych form współpracy są
kontrakty edukacyjne. Przemysł zgłasza zapotrzebowanie na specjalistów
ze ściśle określonych dziedzin, a my definiujemy programy kształcenia z
udziałem przemysłu.
W połowie czerwca organizujemy, wspólnie z PGE Baltica, Pracodawcami Pomorza, Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i Centrum Informatycznego TASK PG, dzień informacyjny dla czterech szkół średnich z regionu, które kształcą specjalistów przemysłu okrętowego. Zapraszamy młodych ludzi, żeby im pokazać, że wybór tej ścieżki kariery jest atrakcyjną propozycją, która ma w sobie obietnicę 30-letniej perspektywy zawodowej. To nie jest dorywcza praca tymczasowa.
Program kształcenia jest bardzo dobrze
zbudowany. Student nie tylko otrzymuje opiekuna naukowego i opiekuna
przemysłowego, nie tylko pracuje na rzeczywistych danych, które
otrzymuje wprost z projektu przemysłowego, ale jednocześnie jest w
trakcie przerwy wakacyjnej uczestnikiem płatnej praktyki, która w płynny
sposób pomaga mu przejść z nieco beztroskiego życia żaka do
odpowiedzialnej roli specjalisty, który bierze na siebie określone
zadania i za nie odpowiada. Wkrótce będziemy także organizować targi
pracy we współpracy z szeregiem podmiotów gospodarczych reprezentujących
przemysł krajowy i zagraniczny.
Jeśli spojrzeć na kompetencje przemysłu i kadr Politechniki Gdańskiej w obszarze projektowania, budowy i eksploatacji dużych konstrukcji stalowych, jak mosty, słupy wysokiego napięcia, to posługujemy się technologiami z dziedzin łączenia materiałów, takich jak spawalnictwo, a to tylko jeden z wielu przykładów. W związku z tym jest cała duża grupa kompetencji, które można stosunkowo prosto i szybko zaaplikować do morskiej energetyki wiatrowej.
Jakich partnerów posiada Centrum MEW Politechniki Gdańskiej?
To
wszyscy obecni na polskim rynku interesariusze, sygnatariusze umowy
sektorowej. Pośród nich są zarówno producenci, jak na przykład
Siemens-Gamesa, operatorzy, jak PGE Baltica czy Baltic Power, Orlen,
PGNiG, Energa... To również podmioty takie jak Ocean Wind, duński
Ørsted, Polenergia, francuskie EDF Renewables, niemiecki RWE, a także
producenci podzespołów, jak Tele-Fonika Kable. Tych podmiotów, z którymi
współpracujemy na każdym etapie projektowania, produkcji, instalacji i
eksploatacji farmy jest bardzo wiele. Mamy bardzo ścisłą współpracę z
Krakowskim Instytutem Technologicznym Sieci Łukasiewicza, Wydziałem
Mechatroniki Politechniki Warszawskiej, jak również podmiotami z obszaru
ICT, jak Centrum Informatyczne TASK czy budowane z inicjatywy Rektora
PG Centrum STOS, które będzie jednym z najnowocześniejszych centrów
przetwarzania danych w Europie. Mamy dużo konkretnych pomysłów i
zapytań, dotyczących zarówno technik pomiarowych, przetwarzania danych,
materiałów i utylizacji łopat...
Morska energetyka wiatrowa
potrzebuje ludzi o przeróżnych specjalizacjach – od zarządzania
projektem, do stricte technicznych umiejętności. Jakie specjalności
oferujecie swoim studentom?
Kształcimy takie profile
kompetencyjne, na jakie przemysł zgłasza zapotrzebowanie. Możemy pewne
rzeczy przewidywać – np. całkowitą transformację systemu
elektroenergetycznego, odejście od paliw kopalnych na rzecz energetyki
odnawialnej, etc. Ale są też etapy pośrednie. Przewiduje się na przykład
istotny wzrost zapotrzebowania i wykorzystania zielonego wodoru. A to
są zupełnie inne profile kompetencyjne, o których już dziś musimy
myśleć. Musimy przygotowywać się na to, by dostarczać kadry, które będą w
stanie ulepszać i rozwijać technologie, które czasem jeszcze nawet nie
powstały.
Odnosząc się do innowacyjnej części waszej
działalności – co w pierwszej kolejności wypadałoby usprawnić,
zmodernizować, wymyślić na nowo w dzisiejszej technologii morskich farm
wiatrowych?
Technologia turbin wiatrowych w istotny
sposób korzysta z metali ziem rzadkich, które są obecnie trudno
dostępne, a eliminacja tej trudności odblokowałaby z pewnością możliwość
produkcji turbin na dużo szerszą skalę. Kolejna rzecz to recykling
magnesów trwałych, a to bardzo trudne i nie do końca rozpracowane
jeszcze zagadnienie. Innym punktem, w którym możemy poczynić znaczące
postępy, są metody pozyskiwania informacji z danych. Morskie i lądowe
farmy wiatrowe generują gigantyczne ilości danych. Jeżeli zastosujemy
metody uczenia maszynowego, algorytmów, które mogą rozpoznawać wzorce w
dużych zbiorach danych, otrzymamy informacje, których wcześniej nie
bylibyśmy w stanie pozyskać.
Co to za dane? Czego dotyczą?
Między
innymi funkcjonalności związanych z prognozowaniem, co jest bardzo
istotne dla przemysłu. W tej chwili szereg spraw rozpatrujemy na
zasadzie retrospekcyjnej – coś się wydarzyło, musimy na to zareagować.
Proszę sobie wyobrazić sytuację, kiedy zaplanował pan wczasy, wsiadacie
do samochodu z rodziną, po 70 kilometrach odpada wam w aucie koło. A co
by było, gdyby dwa tygodnie przed wyjazdem samochód wysłał panu SMS-a z
informacją, żeby pan go zabrał do warsztatu na wymianę łożyska, bo za
dwa tygodnie w spektakularny sposób ulegnie ono awarii?
Studia
startują we wrześniu. Proces wyłonienia punktu ciężkości będzie pewnie
powiązany po pierwsze z tym, jak pójdzie rekrutacja, po drugie z tym,
jaki będzie układać się współpraca z przemysłem i jakie potrzeby zgłosi
sektor.
Tak. Współpraca z przemysłem jest tyleż
atrakcyjna, co stawiająca przed nami szereg dosyć istotnych wyzwań.
Korzystając z tego, że mamy teraz porę roku, podczas której praca w
terenie jest spokojniejsza i wygodniejsza, przygotowujemy się do
pomiarów na prawdziwych turbinach wiatrowych. To najtrudniejsza część,
ale i ta, za którą otrzymujemy najwyższą nagrodę. Jakość i zgodność z
rzeczywistością tak pozyskanych danych jest najważniejsza. W
laboratorium nigdy nie jesteśmy bowiem w stanie odtworzyć takich
warunków, jakie są na rzeczywistej farmie wiatrowej. Dlatego mamy
nadzieję, że przynajmniej dwie-trzy z dyskusji, które obecnie są
otwarte, sprowadzą się do tego, że spakujemy sprzęt pomiarowy,
pojedziemy na maszynę, zainstalujemy czujniki i zdejmiemy rzeczywiste
charakterystyki.
Rozmawiacie z 25 podmiotami, część z tych
rozmów zamieni się pewnie w konkretne projekty badawcze. Co dalej? Jaki
macie pomysł na rozwijanie Centrum?
Pomysł jest jeden –
otwartość na współpracę. Przez ostatni rok plan pracy był konsultowany z
przemysłem polskim i zagranicznym. Szereg uzgodnień jest objęty umowami
o zachowaniu poufności, ale możemy dziś powiedzieć, że w perspektywie
następnych 2-3 lat osiągniemy poziomu zatrudnienia około 20-30
pracowników. Jednocześnie wdrażamy program zachęcania do powrotów z
zagranicy do Polski specjalistów z branży. Nasza działalność na obecnym
etapie jest związana z przygotowaniem kilku wydarzeń. Mamy konferencję,
którą współorganizujemy wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Energetyki
Wiatrowej: Conference BALTIC WINDUSTRY (pg.edu.pl).
Mamy porozumienie o współpracy i zapraszamy podmioty przemysłowe,
badawcze, administrację państwową, aby pokazać, w jaki sposób można
zarabiać pieniądze i dodać wartość w sektorze. Konferencja będzie
odbywała się w auli gmachu głównego Politechniki Gdańskiej, 8 września
od godziny 10:30. Serdecznie zapraszamy. To obszar związany z
promowaniem wiedzy, stymulowaniem pewnych procesów, z komunikacją
zewnętrzną.
Mamy też szeroko zakrojone konsultacje odbywające się w najróżniejszych formach, np. przez zaangażowanie w sformalizowanych gremiach, jak Międzynarodowa Agencja Energii czy European Energy Research Alliance. Jest to niezbędne, żeby zidentyfikować nasze mocne strony.
Energetyka, OZE
Gospodarka odpadami, Recykling
Ekologia, Ochrona środowiska
E-transport, E-logistyka, E-mobilność
EkoDom, EkoBudownictwo
EkoRolnictwo, BioŻywność
Prawo, Administracja, Konsulting
Magazynowanie energii z fotowoltaiki pozwoli uniknąć jej marnotrawienia
H2POLAND and NetZero Forum – dekarbonizacja i technologie wodorowe na europejskiej agendzie
Ruszyła sprzedaż biletów na II edycję konferencji Green Energy Tricity
Gaz-System podpisał umowę czarteru pierwszej w Polsce jednostki FSRU
Gaz-System: kierunki rozwoju to biometan, wodór i CO2
Respect Energy i Eurowatt podpisały umowę PPA
Ropa brent | 83,76 $ | baryłka | 1,33% | 11:11 |
Cyna | 23110,00 $ | tona | 0,64% | 29 lis |
Cynk | 2507,00 $ | tona | -0,87% | 29 lis |
Aluminium | 2177,00 $ | tona | 0,60% | 29 lis |
Pallad | 1021,53 $ | uncja | -1,54% | 11:10 |
Platyna | 936,30 $ | uncja | -0,31% | 11:11 |
Srebro | 25,06 $ | uncja | 0,08% | 11:11 |
Złoto | 2038,40 $ | uncja | -0,33% | 11:11 |