Postęp w dekarbonizacji jest godny uznania, ale należy go przyspieszyć. Armatorzy muszą współpracować z innymi branżami i zainteresowanymi stronami, jeśli oczekujemy osiągnięcia bardziej ambitnych celów dekarbonizacji – podkreśla Knut Ørbeck-Nilssen, CEO Maritime, DNV w rozmowie z Sidsel Norvik, dyrektorką Nor-Shipping.

Nor-Shipping 2023 organizowany pod hasłem #PartnerShip jest idealną platformą do postępu [w procesie dekarbonizacji żeglugi – MG] – uważa Knut Ørbeck-Nilssen, zastrzegając się, że „trudno przewidzieć, co wydarzy się w ciągu następnych dziesięciu dni, nie mówiąc już o następnych dziesięciu latach” i stara się odpowiedzieć na pytania stawiane przez Sidsel Norvik, dyrektorkę Nor-Shipping.

W jaki sposób armatorzy i operatorzy, myślący o inwestycjach w perspektywie od 25 do 30 lat mają podejmować optymalne długoterminowe decyzje, zwłaszcza dotyczące zastosowania paliw alternatywnych do dzisiaj powszechnych w żegludze? W jaki sposób organizacja taka jak DNV, wiodące na świecie towarzystwo klasyfikacyjne, może podejmować właściwe decyzje, aby doradzić właściwy kierunek rozwoju morskiego biznesu? Na takie pytania próbował odpowiedzieć Ørbeck-Nilssen.

– Kluczowych decyzji nie można podejmować w pojedynkę – mówi Ørbeck-Nilssen. – Każdy potrzebuje partnerów; nikt nie może rozwijać się ani zmieniać się w izolacji, a jest to szczególnie istotne podejście, gdy weźmiemy pod uwagę transformację energetyczną i technologiczną na skalę, przed którą stoi żegluga.

Potrzebujemy siebie nawzajem, aby poruszać się w przyszłości, teraz bardziej niż kiedykolwiek – zaznacza CEO Maritime w DNV.

Współpraca paliwem przyszłości

„Współpraca jest prawdziwym paliwem przyszłości” – to stwierdzenie, które Ørbeck-Nilssen wypowiedział kilka lat temu, jest obecnie szczególnie aktualne, gdy mamy do czynienia z nieprzewidywalnymi wyzwaniami geopolitycznymi, gospodarczymi i środowiskowymi – akcentuje Sidsel Norvik, dyrektorka Nor-Shipping.

– Mamy pozytywne odczucia jeśli widzimy, że niektóre z kluczowych zagadnień eksponowanych w konkluzjach naszych prognoz i raportów dotyczących spraw morskich zostały podjęte przez morską branżę – podkreśla CEO Maritime DNV, odnosząc się do ustaleń, w których identyfikowano LNG jako prawdopodobnie „najbardziej użyteczne paliwo przejściowe” dla żeglugi.

– Jeżeli przeanalizujemy kontrakty na nowe statki to zauważamy, że istnieje obecnie ugruntowana tendencja do stosowania napędu dwupaliwowego, z LNG jako paliwem dominującym, zwłaszcza w segmentach dużych statków oceanicznych – stwierdza  Ørbeck-Nilssen.

Jedna trzecia statków objętych zamówieniami pod względem tonażu brutto, to statki z siłowniami przystosowanymi do pracy na paliwach alternatywnych. Zainteresowanie wzbudza również wykorzystanie LPG. Wprowadzane są na rynek pierwsze projekty statków z silnikami zasilanymi wodorem.

– Mamy więc konkretne dowody na to, że transformacja nabiera tempa, a presja regulacyjna, dostęp do inwestycji i kapitału oraz wymagania właścicieli ładunków i konsumentów są kluczowymi czynnikami napędzającymi. Ale czy to postępuje wystarczająco szybko? – pyta Ørbeck-Nilssen.

Pokonywanie przeszkód

Ørbeck-Nilssen uważa, że odpowiedź brzmi „nie”. Twierdzi, że potrzebne są „znaczne inwestycje, i to szybko” – w zakresie badań nad bezpiecznymi i ekonomicznie wykonalnymi paliwami neutralnymi pod względem emisji dwutlenku węgla, a także opracowywania optymalnych technologii ich wykorzystania. Jedną z barier, którą będzie trudno pokonać na drodze do szybkiego postępu dekarbonizacji będzie dostępność paliw alternatywnych.

– Zgodnie z naszym ostatnim raportem dotyczącym prognozy rozwoju dekarbonizacji biznesu morskiego do 2050 r., to do 2030 r. musimy wytwarzać 5% energii w żegludze z paliw neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla. To wymaga ogromnych inwestycji, a to dopiero początek drogi – podkreśla Ørbeck-Nilssen. – Jeśli  strategia IMO zostanie zmieniona w 2023 r., dążąc do pełnej dekarbonizacji żeglugi do 2050 r., to według naszych badań będziemy potrzebować środków finansowych i infrastruktury, aby dostarczyć około 270 mln t paliw alternatywnych. To ogromne wyzwanie i wymaga natychmiastowego działania – wylicza CEO Maritime w DNV.

Ørbeck-Nilssen próbuje także określić podstawowe warunki działania.

– Jest rzeczą oczywistą, że jest to problem, którego transport morski nie może rozwiązać samodzielnie. Z pewnością potrzebujemy współpracy w branży, ale poza tym musimy współpracować z producentami energii, deweloperami infrastruktury, portami. Aby  umożliwić taką fundamentalną zmianę wsparcia muszą udzielić władze i organizacje krajowe i międzynarodowe. Wykracza to poza pracę w ramach naszych „plemion” – jest to globalna kwestia o kardynalnym znaczeniu – mówi obrazowo Ørbeck-Nilssen.

Puzzle dekarbonizacji

Ørbeck-Nilssen proponuje ścieżki dojścia do celu opracowane przez zespoły DNV.

Według niego, główne atuty DNV leżą w bezstronności i uznanej wiedzy eksperckiej dotyczącej wielu branż i dyscyplin.

DNV posiada zespoły zajmujące się sektorem morskim, naftowym i gazowym, przechwytywaniem i magazynowaniem dwutlenku węgla, odnawialnymi źródłami energii, innowacyjnymi technologiami i nie tylko. Zespoły te ściśle współpracują ze środowiskiem akademickim, władzami i innymi kluczowymi interesariuszami ze środowisk społecznych.

Dzięki temu można mieć szersze spojrzenie i ustalić, jak w okresie przejściowym komponować elementy układanki tak, by do siebie pasowały i w ten sposób ograniczyć ryzyko nietrafionych technologii, zwiększyć bezpieczeństwo i ułatwić rozwój systemów sprzyjających dekarbonizacji żeglugi.

Ścieżki wprowadzania nowych paliw

Ścieżki DNV przedstawione w najnowszej prognozie morskiej do 2050 r. szczegółowo opisują prawdopodobne scenariusze na drodze do dekarbonizacji, biorąc pod uwagę takie czynniki, jak dostępność paliwa, koszty i brak jednego złotego środka.

– Jest wiele niewiadomych w dojściu do celu – podkreśla Ørbeck-Nilssen i zaznacza w rozmowie z dyrektorką Nor-Shipping że, „jedyne, co jest pewne, to to, że musimy się zmienić i że przyszły miks paliwowy, przynajmniej w najbliższej przyszłości, stanie się bardziej złożony, wraz z pojawieniem się szerokiej gamy opcji energetycznych. Stwarza to oczywiste wyzwania dla przemysłu”.

– Ścieżki rozwiązują ten problem, pomagając wytyczyć potencjalne drogi do dekarbonizacji – twierdzi dyrektor ds. morskich DNV. – Operatorzy wiedzą, że nie jest to idealne paliwo – wyjaśnia Ørbeck-Nilssen, ale jego zdaniem „umożliwia osiągnięcie znacznych korzyści w porównaniu z konwencjonalnym paliwem ciężkim, wykorzystując sprawdzoną technologię. Tak więc armatorzy są na ścieżce gazowej, którzy używają LNG jako pierwszego kroku przed przejściem na inne paliwo, np. na biogaz, a następnie przejście na gaz syntetyczny”.

– To zbyt uproszczony przykład, ale pokazuje, w jaki sposób tworzysz przejrzysty proces, posuwając się do przodu ze strategią biznesową i inwestycje. Ta przejrzystość wynikająca z wieloaspektowości nie byłaby możliwa bez wzajemnego zrozumienia wynikającego z bliskich relacji panujących w całej branży morskiej i jej otoczeniu – zauważa Ørbeck-Nilssen zaznaczając, że „wszystko sprowadza się do partnerstwa”.

Nordic Roadmap

– Kolejnym tego przykładem, a także roli DNV jako kluczowego czynnika wspomagającego branżę w okresie przejściowym, jest niedawno ogłoszona inicjatywa Nordic Roadmap. Wynika ona z Deklaracji Clydebank na COP26, gdzie żeglugowe „zielone korytarze” zostały określone jako kluczowe narzędzie przyspieszania zmian – wyjaśnia Sidsel Norvik, dyrektorka Nor-Shipping.  

Chcąc zapewnić regionowi czołową pozycję pod względem rozwoju, Nordycka Rada Ministrów, przy wsparciu wszystkich krajów nordyckich, ustanowiła projekt jako „platformę współpracy” tworzącą jedność celów. Rezultatem jest wspólna inicjatywa publiczna i prywatna, której celem jest zgromadzenie różnych interesariuszy, aby umożliwić infrastrukturę zielonego korytarza, rozpocząć pilotaże, dzielić się wiedzą, budować doświadczenia związane z paliwami alternatywnymi i, jak mówi Ørbeck-Nilssen, „dać przykład innym regionom”.

DNV zostało liderem projektu i niedawno było gospodarzem pierwszego spotkania w siedzibie firmy Høvik w Oslo.
– Kiedy spojrzysz na branżę jako całość, skala i złożoność potrzebnych zmian może wydawać się przytłaczająca – zauważa dyrektor ds. morskich DNV. – Ale jeśli weźmiesz oddzielne regiony i przyjrzysz się ustanowieniu poszczególnych zielonych korytarzy, wyzwanie stanie się łatwiejsze do opanowania. Następnie, gdy połączysz różnych partnerów, nagle możliwe będzie działanie na rzecz konkretnych, osiągalnych celów – celów, które mogą stanowić plan dla przemysł w ogóle. To naprawdę ekscytujący przykład partnerstwa w działaniu – stwierdza Ørbeck-Nilssen.

Nor-Shipping pod hasłem „Partnerstwo”  

– Podkreslenie słowa „partnerstwo” prowadzi nas do Nor-Shipping – stwierdza Sidsel Norvik.
Nor-Shipping 2023, które odbędzie się w Oslo i Lillestrøm w dniach 6-9 czerwca, wybrało #PartnerShip jako temat przewodni wystawy i konferencji jej towarzyszących. Ørbeck-Nilssen potwierdza, że DNV po raz kolejny zapewnił sobie pozycję Głównego Partnera wydarzenia.

– Nor-Shipping to fantastyczne miejsce spotkań globalnej branży – podkreśla Ørbeck-Nilssen i uzasadnia to tym, że targi i konferencje „skupiają w jednym miejscu ludzi z całego łańcucha wartości branży morskiej. Impreza ta zapewnia bezpośrednią platformę dla partnerstwa i postępu, pomagając w budowaniu relacji, dzielenia się wiedzą i popularyzacji najnowszych osiągnięć technicznych”.

– Potrzebujemy tego rodzaju interakcji międzyludzkich „face to face” – kontynuuje, wyjaśniając, że „na poziomie osobistym zawsze bardzo satysfakcjonujące jest poznawanie ludzi, omawianie problemów i zdobywanie nowych spostrzeżeń. To ciągłe źródło nauki. I, co nie mniej ważne, jest to ciekawe!”

Ørbeck-Nilssen wspomina przy okazji o tradycyjnym grillu Nor-Shipping w obiektach DNV nad fiordem, który, jak dodaje z szerokim uśmiechem, powróci w czerwcu 2023 r.

– Naprawdę nie mogę się doczekać możliwości ponownego ugoszczenia kilku tysięcy gości – podkreśla Ørbeck-Nilssen. – Wspaniale jest widzieć, jak branża się tu spotyka i, oczywiście, istotny jest powrót Nor-Shipping w okresie letnim. Zawsze przyjemniej jest pogawędzić, napić się i coś zjeść, gdy świeci słońce!

Polski wkład w stoczniowe partnerstwo i innowacje

Polska branża okrętowa zawsze ma silną reprezentację na Nor-Shipping, a na targach Nor-Shipping 2022 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacji zorganizowała w Thon Hotel Arena w Lillestrøm spotkanie "Polish-Norwegian Marine and Maritime Dialogue", na którym polscy menedżerowie mogli nawiązać dialog z partnerami z Norwegii. W czasie wydarzenia była okazja do dyskusji oraz spotkań B2B (business mixera) polskich i norweskich firm oraz firm projektowych i instytucji biznesowych. Była to doskonała platforma do pogłębienia polsko-norweskich partnerstw w rozwoju innowacji morskich po pandemii Covid-19.

Do rozwijania partnerstwa w kreowaniu innowacji w biznesie morskim polski przemysł okrętowy ma silne podstawy. Na rynek norweski produkowane są w polskich stoczniach statki o wysokim wkładzie innowacji, a Grupa Remontowa, CRIST i Nauta to istotni partnerzy norweskich operatorów farm rybnych, sektora offshore oraz armatorów promów.

Silne partnerstwo na rzecz rozwoju innowacji w żegludze rozwijane jest w ramach projektu ZEVInnovation, w którym Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny wraz z firmami z norweskiego GCE Blue Maritime Cluster oraz partnerami z Chorwacji pracują nad utworzeniem międzynarodowego hubu produkcji statków zeroemisyjnych.

Norweski klaster jest reprezentowany przez AKP i Vinco, a chorwacki przez CTT i IIR. Polskie i chorwackie firmy oraz uczelnie na platformie ZEV HUB i w czasie spotkań projektowych informują o swoim potencjale produkcyjnym i usługowym, tworzą nowe innowacje techniczne i technologiczne, pomysły, produkty i powiązania biznesowe.
Polskie, norweskie i chorwackie firmy poznają polski, norweski i chorwacki rynek statków zeroemisyjnych. CRIST jest w Polsce koordynatorem hubu produkcji statków zeroemisyjnych ZEV HUB. CRIST ma na swoim koncie wiele innowacyjnych statków, w tym promy z napędem elektrycznym zaprojektowane przez polskie biuro StoGda Ship Design. Aktualnie CRIST buduje kolejne innowacyjne statki dla kilku odbiorców w rynku nordyckiego.