Sektor gospodarowania odpadami od wielu lat jest postrzegany, jako "męska branża". Do rozmowy zaprosiłam ekspertkę, Wiceprezes Zarządu PreZero Service Północ Magdalenę Adamkiewicz - która od 20 lat pokazuje jak wiele kobiety mogą zdziałać w tym dynamicznym sektorze.

Kobiety Zielonej Gospodarki - to seria ukazująca ekspertki, które łączy nie tylko profesjonalizm i zaangażowanie w rozwój sektora OZE, ochrony środowiska czy gospodarki cyrkularnej - ale także ambicja, siła i energia do działania o lepszą i bardziej zieloną przyszłość.

Żaneta Kłostowska: Na początku naszej rozmowy przybliżyłybyśmy Czytelniczkom i Czytelnikom, charakter branży, która często jest postrzegana jako „męska” – czyli gospodarka odpadami. Czemu zdecydowała się Pani na ten sektor?

Magdalena Adamkiewicz: Gospodarka odpadami mieszcząca się w szeroko pojętej branży ochrony środowiska to przede wszystkim morze możliwości. To branża, w której nie ma nudy, a ciągły rozwój jest wpisany w codzienność. Będąc studentką Wydziału Chemii Politechniki Wrocławskiej, na jednym z wykładów na specjalności „Chemia środowiska” przedstawiono nam katalog odpadów – „biblię” naszej branży. Wówczas nie sądziłam, że to właśnie ona będzie mi towarzyszyć przez następne lata. Pracę dyplomową napisałam z sorbentów polimerowych, szukając rozwiązania na zagospodarowanie zużytego sorbentu, który stanowi odpad.

To był początek mojej przygody odpadowej, która trwa już 20 lat. To czas zdobywania doświadczenia, a jednocześnie przekonanie, że biorę udział w kształtowaniu czegoś nowego, co ma realny wpływ na przyszłość kolejnych pokoleń.

PreZero Service Północ, w której jest Pani Wiceprezesem Zarządu to dziś międzynarodowa firma zajmująca się gospodarką odpadami i usługami w  zakresie ochrony  środowiska. Jak wyglądały Pani pierwsze kroki, czym się Pani zajmowała, zanim objęła stanowisko Wiceprezesa Zarządu?

Moja historia pracy w Grupie nie jest szablonowa. Zaczynałam w jednej ze spółek na Śląsku, następnie pracowałam w centrali w Warszawie, a to, że dziś odpowiadam za rynek pomorski to kwestia połączenia decyzji o przeniesieniu życia prywatnego do Trójmiasta i wiary mojego ówczesnego przełożonego, że moja przeprowadzka może być szansą rozwoju firmy w tym regionie. Z wykształcenia jestem inżynierem, ale we krwi mam handel i właśnie w tej branży, w sektorze odpadów przemysłowych stanowi to idealne połączenie dla rozwoju. Na pewno techniczne spojrzenie na zagadnienie, umiejętności analityczne oraz dobra organizacja pracy pozwoliły mi na start w dziale handlowym, gdzie pełniłam rolę przedstawiciela techniczno-handlowego, by w kolejnych etapach kierować zespołem handlowym – na szczeblu kierownika, dyrektora i wiceprezesa.

Równolegle do odpadów przemysłowych i produkowanych z nich paliw alternatywnych, doszły odpady komunalne oraz usługi oczyszczania letniego i zimowego. Stale coś nowego, pełnego wyzwań, dającego satysfakcję. Po drodze także rok 2013 i „rewolucja śmieciowa” zmieniająca sektor odpadów komunalnych. Ciągłe zmiany legislacyjne dotyczące branży nie pozwalają nam na nudę, a nowe wyzwania, pomysły na rozwój sprawiają, że stale budujemy nasze struktury.

Praca w tak dużej organizacji, w tak interesującej branży pozwala na kreatywność, szukanie nowych pomysłów i ich realizację. Za tak długim stażem pracy w jednej Grupie na pewno przemawiają dobre warunki pracy, wzajemne zaufanie, ale przede wszystkim ludzie, z którymi na co dzień stawiam czoła wyzwaniom rynku. Kiedy zaczynałam pracę w tej branży, można było mówić o dominującym męskim pierwiastku, ale dziś wszelkie granice zatarły się i jest nas – specjalistek i ekspertek – bardzo wiele.

20 lat w jednej „branży” – jak zmieniał się ten sektor przez okres tego czasu w kontekście kobiet i ich pozycji?

Kiedy stawiałam pierwsze kroki w tej branży, to korytarze biur były pełne mężczyzn, a kobiety pracowały w administracji, księgowości czy w dziale personalnym. Również po stronie klientów – zakładów przemysłowych – kompetencje zarządzania odpadami były głównie dołączone do stanowisk wsparcia technicznego zakładów, które zajmowali mężczyźni. Branżowe spotkania, konferencje czy targi – tutaj też dominowali mężczyźni. To jednak szybko zmieniło się i mam wrażenie, że zmiana ta była powiązana z odczarowaniem pejoratywnego postrzegania naszej branży i samych śmieci, które zaczęto nazywać odpadami. Wysypiska śmieci stały się składowiskami odpadów, a przede wszystkim zwrócono uwagę, że brygady odbierające odpady to nie „śmieciarze”.

W tej kwestii jest jeszcze dużo do zrobienia i chciałabym, aby postawa społeczeństwa do pracowników firm, takich jak nasza opierała się na szacunku i zrozumieniu. Pandemia pokazała, jak ważną rolę odgrywają oni na co dzień. Dziś osiągnęliśmy równowagę, nasze zespoły są różnorodne i to nie płeć, ale umiejętności i kompetencje decydują, kto i gdzie pracuje.

Kobiety w biznesie mają wiele do zaoferowania – są doskonałymi menadżerkami, prezeskami, ekspertkami i liderkami. Jak Pani postrzega siebie w roli specjalistki, z jakimi wyzwaniami wiąże się ta funkcja?

Wciąż żyjemy w świecie stereotypów, dzielimy świat na damski i męski, a ja uważam, że najlepsze wyniki daje połączenie różnorodności, a dobre zespoły budują swoją pozycję i profesjonalizm, uzupełniając i ucząc się od siebie nawzajem. Bycie menadżerem wymaga wielu umiejętności, ale przede wszystkim ważna jest wielozadaniowość, dobra organizacja pracy, umiejętność ustalania priorytetów, opanowanie i rozwinięta inteligencja emocjonalna.

Najważniejszy dla mnie jest balans pomiędzy pracą a życiem poza nią, czerpanie satysfakcji z tego, co robimy. Mam poczucie, że praca, w którą wkładam wysiłek, ma sens i realny wpływ na przyszłość.

Na co dzień mierzymy się z wieloma problemami związanymi z gospodarowaniem odpadami. Firma uczestniczy oraz organizuje wiele projektów edukacyjnych - szczególnie dla najmłodszych pokoleń, które będą budować naszą przyszłość, współpracuje z organizacjami prośrodowiskowymi, uczestniczy w sportowych eventach, współpracuje z lokalną społecznością. Jak takie działania wpływają na budowanie zespołu oraz jaka jest rola kobiet w tym procesie?

Zaciągnęliśmy ogromny dług wobec planety, musimy zatrzymać jej degradację, by dać następnym pokoleniom szansę na życie. Jako Grupa podjęliśmy się tego zadania. Przyłączamy się do większych projektów, by działać globalnie, ale także lokalnie organizujemy i realizujemy projekty edukacyjne. Widzimy w tym szansę dla przyszłych pokoleń. W tych zadaniach kobiety odnajdują się świetnie, mają w sobie dużo cierpliwości, pozytywnej energii, zaangażowania, a przede wszystkim skupiają uwagę najmłodszych na tym, co robią i są w tym przekonujące.

Tak, edukujemy najmłodszych, ale nie możemy przerzucić na nich odpowiedzialności za nasze działania. Musimy sami codziennie podejmować próby i wdrażać zmiany wspierające ochronę środowiska. W PreZero należącym do Grupy Schwarz wierzymy, że mamy możliwość działania na szerszą skalę i zmiany myślenia o odpadach jako końcu łańcucha konsumpcji. W odpadach dostrzegamy surowce do produkcji, dlatego dajemy im drugie życie, by koniec uczynić początkiem zgodnie z zasadami gospodarki cyrkularnej.

Która gałąź gospodarowania odpadami Pani zdaniem wymaga wprowadzenia pilnych zmian zarówno technologicznych, jak i legislacyjnych?

O naszej branży można powiedzieć, że nie ma w niej nic pewniejszego niż zmiana. Nawet czytanie aktów prawnych wyznaczających nasze działania jest skomplikowane z uwagi na szereg zmian i poprawek regularnie do nich wnoszonych. Moim zdaniem powinniśmy wspólnie wypracować długoletni plan dla każdej z gałęzi, zaznaczyć punkty, które nas łączą, dać szansę na ich realizację, by zamknąć obieg surowców i stworzyć efektywny system, który nie marnuje zasobów, niezależnie od tego, czy odzyskujemy je pod kątem materiałowym, czy energetycznym.

PreZero to innowacje, szerokie spektrum świadczonych usług i dążenie do doskonałości. Jakie są flagowe projekty realizowane przez Panią i Pani zespół. Jaką rolę odgrywają w nich kobiety?

Praca z każdym klientem jest jak odrębny projekt, bo klientów traktujemy indywidualnie, szyjąc ofertę na miarę jego potrzeb. To nasza codzienność.

Za flagowe uważam nie tylko te projekty, które realizuję w zakresie gospodarki odpadami, ale także te, które mogę robić dodatkowo. Tak też postrzegam szansę, jaką dostałam, dołączając do Rady Fundacji „PreZero Jesteśmy z Tobą”. Dzięki temu zabieram głos w sprawie osób, które często same głosu nie mają szansy zabrać. Podejmuję społeczne wyzwanie w imieniu osób z niepełnosprawnościami i pracuję nad programem pomocy dla nich. Projekty grantowe realizowane przez Fundację mają na celu wsparcie osób potrzebujących, ale przede wszystkim aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami.

W Fundacji większość zaangażowanych osób to właśnie kobiety. Czy to przypadek, zbieg okoliczności? Czy jednak większa wrażliwość? A może wielozadaniowość? W mojej ocenie to kwestia indywidualna, ale właśnie ten projekt przynosi mi ogromne spełnienie i satysfakcję.

Dziękuję za rozmowę.