Nasze rekomendacje mogą posłużyć gminom woj. śląskiego i samorządowcom z całej Polski w realizacji uchwał antysmogowych - powiedział prezydent Rybnika Piotr Kuczera podczas posiedzenia zarządów sygnatariuszy OPOS w Lublinie.

Podczas wtorkowej konferencji prasowej przedstawiciele samorządów z całej Polski podsumowali dwudniowe posiedzenie zarządów sygnatariuszy Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych. Podczas spotkania w Trybunale Koronnym w Lublinie swoje dobre praktyki w zakresie realizacji uchwał antysmogowych i realizacji programu „Czyste powietrze” zaprezentował przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów i prezydent Rybnika Piotr Kuczera.

„Mam nadzieję, że nasze rekomendacje posłużą gminom woj. śląskiego. Jest to doby czas, aby nasi koledzy samorządowcy z całej Polski, u których uchwały antysmogowe wejdą w życie w nieco późniejszym okresie, mogli skorzystać z naszych dobrych praktyk, a w szczególności z jednego dokumentu – protokołu kontroli” – powiedział Kuczera.

Prezydent Rybnika poinformował, że protokół został przygotowany w taki sposób, aby mieszkańcy mieli poczucie, że wszystkie gminy w woj. śląskim prowadzą kontrole w oparciu o jeden schemat i dostali „jasny sygnał, że uchwała antysmogowa wchodzi w życie”.

Obowiązująca w woj. śląskim uchwała antysmogowa wprowadziła m.in. terminy wymiany urządzeń grzewczych. Do 31 grudnia 2021 r. wymienione powinny zostać kotły węglowe eksploatowane dłużej niż 10 lat od daty ich produkcji lub kotły bez tabliczki znamionowej. Za używanie starszych urządzeń grozi kara.

„Trzy hasła, które towarzyszyły polityce antysmogowej w woj. śląskim to: edukacja, dotacja i kara” – wyjaśnił Kuczera. Przypomniał, że edukacja trwała przez cztery lata, podczas których wiele gmin w regionie wydało mini podręczniki dotyczące możliwości ubiegania się o dotacje na wymianę tzw. kopciuchów. W gm. Rybnik podanie o dotację złożyło ok. 3900 osób.

„Uchwała obowiązuje i nie ma taryfy ulgowej” – powiedział Kuczera. Dodał, że mieszkańcy zwracają uwagę na problemy z zastąpieniem starych urządzeń innymi instalacjami. „Ilość podłączeń do sieci gazowej przerasta możliwości instytucji Skarbu Państwa. Z drugiej strony, w ostatnich miesiącach następuje kumulacja połączeń. W efekcie sprzedaż pieców, instalacji i sam proces podłączenia został mocno utrudniony” – powiedział prezydent Rybnika.

Wiceprzewodniczący Zarządu Związku Gmin Lubelszczyzny i wójt gminy Wisznice Piotr Dragan poinformował, że jeszcze w tym roku samorządowcy zrzeszeni w OPOS mają przyjąć i przedstawić stronie rządowej wspólne stanowisko w sprawie zintensyfikowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza. „Chcieliśmy zaproponować, by to gminy przejęły wdrażanie programu czyste powietrze, którego realizacja idzie fatalnie. Musimy dopracować to stanowisko i będziemy chcieli zaproponować je stronie rządowej” - powiedział Dragan.

Podczas wtorkowej konferencji przewodniczący zarządu Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich i wójt gminy Jonkowo Wojciech Giecko skomentował prace nad zapowiadaną przez rząd reformą planowania przestrzennego w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

„Gminy generalnie wyrażają zadowolenie z uporządkowania procesów planistycznych” – powiedział Giecko. Dodał, że obawy samorządowców budzi możliwość tworzenia rezerw terenowych w gminach, które byłyby określane przez organy wojewódzkie, marszałkowskie i starostów.

„Daje to w naszej ocenie możliwość nie tyle nadużyć, ale zablokowania atrakcyjnych terenów na wiele lat. Naszym postulatem jest, aby w ustawie znalazły się wyraźne zapisy, na jakie cele publiczne dany teren ma być rezerwowany i na jaki okres” – wyjaśnił wójt gm. Jonkowo.

Zdaniem samorządowca, kontrowersje budzi reforma prawa budowlanego w części dotyczącej zgłoszeń budynków do 70 mkw. Giecko obawia się, że konsekwencją zmian będzie „rozlanie się budownictwa poza tereny wyznaczone”. „I to niewyznaczone tylko planami, ale również na strefy chronionego krajobrazu, strefy przyjeziorne” - dodał wójt.

„Postulujemy, aby ten proces inwestycyjny został objęty nadzorem organów nadzoru budowlanego” - powiedział Giecko.

Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych jest platformą porozumienia, wymiany dobrych praktyk i doświadczeń. W jego skład wchodzi osiem organizacji: Podkarpackie Stowarzyszenie Samorządów Terytorialnych, Stowarzyszenie Gmin Regionu Południowo-Zachodniego Mazowsza, Śląski Związek Gmin i Powiatów, Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego, Związek Gmin Lubelszczyzny, Związek Gmin Warmińsko – Mazurskich, Związek Gmin Pomorskich oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski. Podczas konferencji prasowej we wtorek wiceprzewodniczący Zarządu Związku Gmin Lubelszczyzny oznajmił, że propozycję dołączenia do OPOS otrzymają dwie kolejne związki gmin z woj. podlaskiego i świętokrzyskiego.