Wodór w polityce energetycznej Niemiec i Austrii

Strona główna Energetyka, OZE Wodór w polityce energetycznej Niemiec i Austrii

Partnerzy portalu

Wodór w polityce energetycznej Niemiec i Austrii - ZielonaGospodarka.pl
Fot. pixabay

Gospodarka wodorowa w Unii Europejskiej

Wodór odnawialny (zwany też wodorem zielonym) produkowany za pomocą instalacji OZE, postrzegany jest jako narzędzie mogące zastąpić wykorzystanie paliw kopalnych w sektorze przemysłowym Unii Europejskiej (dalej: UE). W strategii REPowerEU Komisja Europejska nakreśliła koncepcję „akceleratora wodorowego” w celu zwiększenia skali wdrażania wodoru odnawialnego, która przyczyni się do przyspieszenia transformacji energetycznej UE. Zgodnie z planem REPowerEU produkcja wodoru odnawialnego w UE do 2030 roku ma wynieść 10 milionów ton. W tym samym czasie państwa członkowskie UE opracowują własne strategie w celu wdrożenia wodoru jako elementu ich polityki gospodarczej.

Strategia wodorowa Republiki Federalnej Niemiec

Republika Federalna Niemiec w „Narodowej Strategii Wodorowej Niemiec” (niem. Nationale Wasserstoffstrategie),  przyjętej w 2020 r. wyznaczyła kierunki rozwoju gospodarki wodorowej. Strategicznym celem jest zastępowanie paliw płynnych i gazowych zielonym wodorem, który postrzegany jest jako rozwiązane przyjazne środowisku naturalnemu. Celem Republiki Federalnej Niemiec jest rozbudowanie mocy elektrolizerów do 5 GW w perspektywie 2030 roku, zaś w perspektywie 2040 roku do 10 GW. Krajowa produkcja nie zaspokoi potrzeb energetycznych Niemiec, co oznacza, że  niezbędny będzie dodatkowy import wodoru między innymi  z Afryki, Holandii, Norwegii. Strategia wskazuje, że w perspektywie 2023 r. zostaną stworzone regulacyjne i ekonomiczne podstawy krajowego rynku wodoru. W tym celu konieczna jest rozbudowa energetyki morskiej wiatrowej oraz lądowej i fotowoltaiki.     Rozwój instalacji OZE jest konieczny, gdyż zgodnie z dyrektywą RED II  oraz projektem aktu delegowanego określającego szczegółowe zasady definiowania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (ang. fuels of non-biological origin, dalej: RFNBO). Wodór zostanie uznany za RFNBO, jeśli  między innymi energia elektryczna wykorzystana do produkcji paliwa wytwarzana jest za pomocą odnawialnych źródeł energii.

Niemiecka strategia wskazuje, że infrastruktura służąca do przesyłu i dystrybucji gazu ziemnego, zostanie zmodernizowana i przebadana pod kątem dostosowania jej do wykorzystania na potrzeby transportu wodoru. Republika Federalna Niemiec dążyć będzie do ustalenia standardów certyfikacji produkcji wodoru, co zwiększyłoby przewagę konkurencyjną niemieckiej gospodarki nad pozostałymi oraz przyczyniłoby się do wykorzystywania międzynarodowego handlu wodorem i produktami pochodnymi do celów geopolitycznych. W Niemczech tworzone są zręby prawa wodorowego, jednakże odpowiednie regulacje są rozproszone w ramach prawnych, niekompletne i dlatego nie mogą jeszcze efektywnie wesprzeć rozwój gospodarki wodorowej. Należy jednak zaznaczyć, że niemiecki ustawodawca opracował już pewne regulacje mające na celu stworzenie gospodarki wodorowej. Aby zielony wodór stał się konkurencyjny w stosunku do innych form wodoru, niemiecka Narodowa Strategia Wodorowa  przewiduje zwolnienie z opłaty EEG, służącej finansowaniu energii odnawialnej, dla energii wykorzystywanej do produkcji zielonego wodoru. Takie zwolnienie zostało już uwzględnione w nowelizacji Erneuerbare Nergie Gesetz, która weszła w życie 1 stycznia 2021 roku, ale zostało uzależnione od wymogów dotyczących produkcji zielonego wodoru, które zostały uregulowane w rozporządzeniu. Ponadto została opracowana definicja zielonego wodoru, jednakże definicja ta będzie musiała zostać dostosowana do brzmienia przyszłych regulacji unijnych.

Strategia wodorowa Republiki Austrii

Zielony wodór  jest postrzegany jako  ważny czynnik umożliwiający osiągnięcie przez Austrię celu neutralności klimatycznej w 2040 r. Dzięki różnorodnym zastosowaniom może on zarówno pomóc w zapewnieniu neutralności klimatycznej w sektorach trudnych do dekarbonizacji - takich jak przemysł energochłonny.

Obecna strategia wodorowa Austrii (niem. Wasserstoffstrategie für Österreich), umożliwia ukierunkowane i efektywne wykorzystanie zielonego wodoru. Strategia ta ma napędzić inwestycje w produkcję wodoru za pomocą źródeł odnawialnych i jednocześnie promować zrównoważone modele biznesowe. Do 2030 roku w Austrii ma zostać zainstalowany elektrolizery o łącznej mocy zainstalowanej  1 GW. Do 2030 roku 80% obecnego zapotrzebowania na wodór kopalny (140 000 ton) ma zostać zamienione na wodór zielony (112 000 ton lub 3,7 TWh). W Strategii wskazano na potrzebę rozbudowy infrastruktury do transportu wodoru, przede wszystkim poprzez wykorzystanie i ukierunkowane przekształcenie istniejącej infrastruktury gazu ziemnego w infrastrukturę wodorową.

W Austrii, pomimo opracowania strategii wodorowej, wciąż nie opracowano spójnego prawa wodorowego, które byłoby podstawą dla rozwoju tamtejszej gospodarki wodorowej.

Wnioski

Obecnie trudno jest stworzyć "zieloną" gospodarkę wodorową nakreśloną  zarówno w austriackiej jak i niemieckiej strategii. Z ekonomicznego punktu widzenia dużą rolę odgrywają koszty produkcji wodoru odnawialnego, które są ściśle powiązane z ceną energii elektrycznej. Jednocześnie  działania legislacyjne  mające na celu móc zaoferować  zielony wodór po konkurencyjnych cenach, dopiero nabierają rozpędu. Oprócz przeszkód ekonomicznych, szybkie wdrożenie gospodarki wodorowej utrudnia brak regulacji prawnych dla gospodarki wodorowej. Zarówno prawo austriackie jak i niemieckie zakłada, że gaz jest zasadniczo produkowany ze źródeł kopalnych, a nie za pomocą energii elektrycznej. Wodór można jednak produkować z energii elektrycznej, jak również wykorzystać do bezemisyjnego wytwarzania energii elektrycznej. W gospodarce wodorowej istnieje więc ścisłe powiązanie między przemysłem gazowym i elektrycznym. Wyzwania z technicznego punktu widzenia dotyczą w szczególności wyboru technologii produkcji wodoru. Kolejnymi istotnymi niewiadomymi dla inwestorów są z jednej strony zaopatrzenie w energię elektryczną, a z drugiej strony wielkość przyszłego rynku sprzedaży wodoru, który jest jeszcze trudny do oszacowania. Wspomniane wyżej niepewności mają szczególne znaczenie dla opracowania w miarę wiarygodnych prognoz ilościowych - a tym samym dla optymalnego pod względem ekonomicznym zaprojektowania instalacji do wytwarzania energii elektrycznej w celu produkcji zielonego wodoru.

Oprócz wyzwań technicznych oraz ekonomicznych wdrażanie gospodarki wodorowej w Austrii i Niemczech komplikuje obecnie przede wszystkim niepewność prawna. Ustawodawcy państw członkowskich UE  muszą tworzyć  odpowiednie warunki prawne, zgodne z projektowanymi przepisami unijnymi w zakresie gospodarki wodorowej.


Bartłomiej Kupiec

Prawnik i analityk polityki klimatycznej. Redaktor naczelny portalu Energystreamer. Zdobywał doświadczenie w wiodących polskich i międzynarodowych kancelariach prawnych, think-tankach oraz niemieckiej firmie konsultingowej. Ponadto zajmował stanowisko starszego specjalisty w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, gdzie opracowywał i analizował regulacje dla sektora odnawialnych źródeł energii oraz społeczności energetycznych w celu wdrożenia unijnych dyrektyw do krajowego porządku prawnego.

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Jagiellońskim w Krakowie. Absolwent Szkoły Prawa Amerykańskiego organizowanej przez The Catholic University of America, Columbus Law School w Waszyngtonie we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. Absolwent Szkoły Prawa Niemieckiego, organizowanej przez Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim.

Tagi:
wodór, UE, H2, repower

Partnerzy portalu

ase_390x150_2022

Surowce

 Ropa brent 83,76 $ baryłka  1,33% 11:11
 Cyna 23110,00 $ tona 0,64% 29 lis
 Cynk 2507,00 $ tona -0,87% 29 lis
 Aluminium 2177,00 $ tona 0,60% 29 lis
 Pallad 1021,53 $ uncja  -1,54% 11:10
 Platyna 936,30 $ uncja  -0,31% 11:11
 Srebro 25,06 $ uncja  0,08% 11:11
 Złoto 2038,40 $ uncja  -0,33% 11:11

Dziękujemy za wysłane grafiki.