W poniższej publikacji zostaną zaprezentowane założenia dotyczące
ochrony klimatu na płaszczyźnie strategii, inicjatyw i kierunków działań
przyjętych przez Unię Europejską. Polityka ochrony klimatu UE to pewna
„mapa drogowa” dla państw członkowskich UE, które nie powinny pozostawać
bierne w obliczu tych ambitnych planów.
Z uwagi na
powyższe, należy z całą mocą podkreślić, iż wizje dotyczące budowy
polskiego MEW muszą iść w parze ze zdecydowanymi działaniami faktycznymi
oraz legislacyjnymi, czego obecnie ewidentnie w Polsce brak.
Coraz więcej, firm, które skierowały swoje biznesowe zainteresowanie na polski rynek offshore zaczyna
konfrontować się z pasywnością polskich decydentów w tych zakresach,
brakiem odpowiedniego przeszkolenia polskiej administracji i
niepokojącym upływem czasu. Dzieje się to w obliczu bardzo zdecydowanych
działań innych państw UE (m.in. Dania, Holandia, Niemcy, Szwecja),
które niedługo mogą stać się trudnym wzorem do doścignięcia dla Polski.
Polska
musi wyjść z etapu marketingu dotyczącego morskiej energetyki
wiatrowej, co wypadło nam naprawdę świetnie, w fazę wykonawczą, gdzie w
sumie nic się nie dzieje.
Niestety istnieje również
uzasadniona obawa, że wiele z brakujących regulacji m.in. dot.
niewybuchów na dnie Morza Bałtyckiego, bezpieczeństwa MFW, ekspertyz
geologicznych, polskiego łańcucha dostaw etc., będzie konstruowana w
pośpiechu, bez niezbędnych konsultacji w trybie „gaszenia pożaru”, co z
pewnością wpłynie na ich niską jakość legislacyjną.
Poniżej
przedstawiamy podstawowe dokumenty Komisji Europejskiej, które dotyczą
morskich źródeł odnawialnych, w celu przedstawienia czytelnikom założeń
polityki ochrony środowiska Unii Europejskiej w horyzoncie czasowym
2030/2050, który wbrew pozorom wcale nie jest tak odległy, dlatego
należy podjąć pilne działania, tak aby Polska sprostała tym wyzwaniom.
Stanowisko Komisji Europejskiej
W
ocenie Komisji Europejskiej energia z morskich źródeł odnawialnych jest
jedną z najbardziej obiecujących metod zwiększenia w nadchodzących
latach wytwarzania energii elektrycznej w sposób umożliwiający
osiągnięcie europejskich celów w zakresie dekarbonizacji i zaspokojenie
wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w przystępnej cenie.
Oceany i baseny morskie Europy mają ogromny potencjał, który można
wykorzystać w sposób zrównoważony i przyjazny dla środowiska,
uzupełniając inne działania gospodarcze i społeczne.
Obecnie
morska energia wiatrowa wytwarza czystą energię elektryczną, która jest
konkurencyjna wobec energii wytwarzanej za pomocą istniejącej
technologii opartej na paliwach kopalnych. Jest to historia
niekwestionowanego europejskiego przywództwa w dziedzinie technologii i
przemysłu: Europejskie laboratoria i przemysł szybko opracowują szereg
innych technologii, aby wykorzystać możliwości naszych mórz do produkcji
zielonej energii, od pływających elektrowni wiatrowych po technologie
energii oceanicznej, takie jak wykorzystujące energię pływów czy fal,
pływające instalacje fotowoltaiczne i stosowanie alg do produkcji
biopaliw.
Przewaga Europy jako lidera w dziedzinie energii z
morskich źródeł odnawialnych może opierać się na ogromnym potencjale
mórz Unii Europejskiej, od Morza Północnego i Morza Bałtyckiego po Morze
Śródziemne, od Atlantyku po Morze Czarne, a także na morzach
otaczających regiony najbardziej oddalone UE oraz kraje i terytoria
zamorskie.
Wykorzystanie tego potencjału technologicznego i
fizycznego ma kluczowe znaczenie dla realizacji przez Europę celów
redukcji emisji dwutlenku węgla do 2030 r. i osiągnięcia neutralności
klimatycznej do 2050 r.
Europejski Zielony Ład
Trwałe
rozwiązania w zakresie zmiany klimatu wymagają zwrócenia większej uwagi
na rozwiązania oparte na zasobach przyrody, w tym zapewnienia zdrowych i
odpornych mórz i oceanów. środki w obszarze polityki morskiej. Będą one
obejmować bardziej zrównoważone sposoby gospodarowania obszarami
morskimi, w szczególności w celu wykorzystania rosnących możliwości
pozyskiwania energii z morskich źródeł odnawialnych.
Dalsze obniżanie emisyjności systemu energetycznego ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów klimatycznych na lata 2030 i 2050. Ponad 75 % emisji gazów cieplarnianych w UE pochodzi z produkcji i wykorzystania energii w różnych sektorach gospodarki. Efektywność energetyczna musi stać się priorytetem.
Trzeba stworzyć sektor energetyczny bazujący w dużej
mierze na źródłach odnawialnych, jednocześnie wycofując w szybkim
tempie węgiel i obniżając emisyjność sektora gazu. W UE zaopatrzenie w
energię musi być zarówno bezpieczne, jak i przystępne cenowo dla
konsumentów i przedsiębiorstw. W tym celu należy zapewnić pełną
integrację, wzajemne połączenie i cyfryzację europejskiego rynku
energii, przy jednoczesnym poszanowaniu neutralności technologicznej.
Wszystkie
unijne polityki powinny się przyczyniać do zachowania i odbudowy
kapitału naturalnego Europy. Komisja będzie również wspierać lepiej
połączone i dobrze zarządzane morskie obszary chronione.
Proces
przechodzenia na czystą energię powinien angażować konsumentów i
przynosić im korzyści. Odnawialne źródła energii będą odgrywać kluczową
rolę. Zasadnicze znaczenie będzie miało zwiększenie produkcji energii
wiatrowej na obszarach morskich, w oparciu o współpracę regionalną
między państwami członkowskimi. Inteligentna integracja odnawialnych
źródeł energii, efektywności energetycznej i innych zrównoważonych
rozwiązań we wszystkich sektorach pozwoli obniżyć emisyjność najniższym
możliwym kosztem. Dzięki szybkiemu spadkowi kosztów odnawialnych źródeł
energii i sprawniejszym politykom wspierającym te źródła rachunki za
energię płacone przez gospodarstwa domowe korzystające z odnawialnych
źródeł są już niższe niż wcześniej.
Polityka handlowa może
wspierać transformację ekologiczną UE. Służy ona jako platforma
współpracy z partnerami handlowymi w działaniach na rzecz klimatu i
środowiska. Zobowiązania do prowadzenia działań na rzecz zrównoważonego
rozwoju, szczególnie w kontekście walki ze zmianą klimatu, są coraz
ważniejszym elementem unijnych umów handlowych. Komisja przykłada
również coraz większą wagę do wdrażania i egzekwowania zobowiązań w
zakresie zrównoważonego rozwoju zawartych w umowach handlowych UE.
Strategia
UE mająca na celu wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł
odnawialnych na rzecz neutralnej dla klimatu przyszłości, Bruksela, dnia 19.11.2020 r. COM(2020) 741 final
W
komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu w pełni uznano
potencjał morskiej źródeł odnawialnych w zakresie przyczyniania się do
nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki.
W
planie dotyczącym celu klimatycznego na 2030 r. wskazano, dlaczego i w
jaki sposób emisje gazów cieplarnianych powinny zostać ograniczone do
2030 r. o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomem z 1990 r. Będzie to
wymagało rozwoju przemysłu morskiej energii wiatrowej, który według
szacunków wymaga mniej niż 3 % europejskiej przestrzeni morskiej, a
zatem może być zgodny z celami unijnej strategii ochrony różnorodności
biologicznej (Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030.
Przywracanie przyrody do naszego życia COM2020 380 final).
Aby
zwiększyć tempo, UE i państwa członkowskie potrzebują długoterminowych
ram dla przedsiębiorstw i inwestorów, które promują rozsądne
współistnienie instalacji morskich i innych sposobów wykorzystania
przestrzeni morskiej, przyczyniają się do ochrony środowiska i
różnorodności biologicznej oraz umożliwiają rozwój społeczności
rybackich. Pomaga to tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy, ułatwia
rozwój infrastruktury sieciowej wzmacnia współpracę i koordynację
transgraniczną, zapewnia kierowanie finansowania badań na rozwój i
wdrażanie niedojrzałych technologii oraz promuje konkurencyjność i
odporność całego łańcucha dostaw i przemysłu UE. Technologie cyfrowe
powinny być kluczowym czynnikiem sprzyjającym przyspieszeniu rozwoju i
integracji produkcji energii morskiej w szerszych systemach
energetycznych, przy jednoczesnym zminimalizowaniu wpływu na środowisko,
zapewnieniu precyzji, efektywności, zaawansowanej analizy danych i
rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji.
Biorąc pod uwagę
długi czas realizacji projektów dotyczących energii z morskich źródeł
odnawialnych (do 10 lat), strategia ta wyznacza kierunek strategiczny i
towarzyszące mu warunki w kluczowym momencie, aby umożliwić
przyczynienie się technologii w zakresie energii z morskich źródeł
odnawialnych do osiągnięcia naszych celów klimatycznych na lata 2030 i
2050. Dzieje się tak również w momencie, gdy fundusz odbudowy
NextGenerationEU stanowi wyjątkową okazję do uruchomienia kapitału
publicznego w celu zrównoważenia ryzyka spowolnienia prywatnych
inwestycji na obszarach morskich w związku z kryzysem związanym z
COVID-19.
Badania dotyczące skutków środowiskowych
powodowanych przez technologie energii z morskich źródeł odnawialnych są
również konieczne w celu likwidacji deficytów w zakresie danych i
informacji. Zwiększenie zdolności w zakresie wiedzy i tworzenia modeli
ułatwi zarówno określenie przyszłych obszarów wdrożenia, jak i proces
wydawania pozwoleń.
W ramach przyszłych działań należy
uwzględnić takie wyzwania związane z badaniami i innowacjami, a także
odnieść się do możliwości, jakie niesie ze sobą rozwój i wdrożenie
morskiej energii wiatrowej. Obejmują one integrację infrastruktury,
obieg zamknięty uwzględniony w ramach projektu, zastępowanie surowców
krytycznych, ograniczanie wpływu technologii dotyczących energii
morskiej na środowisko oraz tworzenie umiejętności i miejsc pracy.
Aby
osiągnąć wzrost mocy do poziomu 300/40 GW energii z morskich źródeł
odnawialnych przy maksymalnych korzyściach dla gospodarki UE, łańcuch
dostaw energii z morskich źródeł odnawialnych musi być w stanie
zwiększyć swoje moce i utrzymać wyższe wskaźniki instalacji. Producenci
materiałów odpornych na korozję, turbin wiatrowych i oceanicznych oraz
dostawcy wież, fundamentów, urządzeń pływających i kabli będą wszyscy
potrzebowali inwestycji w celu zwiększenia swojej produkcji. Niektóre
porty będą wymagały modernizacji, a nowe statki muszą zostać zbudowane i
oddane do użytku. Na przykład tylko kilka europejskich portów morskich
nadaje się obecnie do montażu, produkcji i serwisowania instalacji
związanych z energią z morskich źródeł odnawialnych. Według szacunków
branżowych na modernizację infrastruktury portowej i statków potrzebne
są łączne inwestycje w wysokości ok. 0,5–1 mld EUR. Modernizacji będą
musiały się również poddać setki dostawców komponentów, z których wielu
to MŚP.
Strategie polityczne dotyczące strony popytu, takie
jak długoterminowe planowanie, współpraca regionalna i jasne ramy
regulacyjne, mogą stanowić sygnał i wskazywać przyszłe szacunkowe
wielkości, na podstawie których przemysł i inwestorzy muszą dokonać z
wyprzedzeniem inwestycji i jeszcze bardziej zindustrializować swoje moce
produkcyjne.
Jednocześnie potrzebne mogą być również
strategie polityczne po stronie podaży. Europejski łańcuch dostaw
energii z morskich źródeł odnawialnych jest dynamiczny i wysoce
konkurencyjny, ale będzie musiał sprostać wyzwaniom związanym ze
zwiększeniem skali i utrzymaniem doskonałości w kontekście rosnącej
konkurencji na rynkach światowych.
Nowa strategia przemysłowa dla Europy
W
komunikacie zatytułowanym „Nowa strategia przemysłowa dla Europy”
Komisja Europejska uwypukliła potrzebę bardziej strategicznego podejścia
do sektorów energii odnawialnej i łańcuchów dostaw, na których są one
oparte, w celu utrzymania wiodącej pozycji Europy na świecie i jej
doskonałości.
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych we
wszystkich gałęziach przemysłu będzie się opierać na zasadzie
„efektywność energetyczna przede wszystkim” i będzie uzależnione od
bezpiecznych i wystarczających dostaw energii ze źródeł niskoemisyjnych
po konkurencyjnych cenach. Wymagać to będzie planowania i inwestycji w
technologie, zdolności i infrastrukturę niskoemisyjnego wytwarzania
energii. Potrzebować będziemy bardziej strategicznego podejścia do
sektorów energii ze źródeł odnawialnych, takich jak energia morska oraz
do łańcucha dostaw takiej energii. Pozwoli to również zaspokoić
zapotrzebowanie na znacznie większą ilość energii elektrycznej, związane
z dwojaką transformacją. Do tego należy dołożyć starania o lepsze
połączenie europejskich systemów elektroenergetycznych, aby zwiększyć
bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej i włączyć do nich więcej
odnawialnych źródeł energii.
Dzięki transformacji przemysłu
europejskiego w kierunku neutralności klimatycznej zależność od paliw
kopalnych może ustąpić miejsca zależności od surowców nieenergetycznych,
których dużą część pozyskujemy za granicą i w przypadku których
obserwuje się nasilenie globalnej konkurencji. Zależność tę można
ograniczyć przez zwiększenie recyklingu i wykorzystania surowców
wtórnych.
Prognozuje się, że popyt na surowce podwoi się do
2050 r., dlatego też zróżnicowanie źródeł zaopatrzenia jest kluczowe dla
zwiększenia bezpieczeństwa dostaw w Europie. Surowce krytyczne mają
zasadnicze znaczenie również dla rynków w takich obszarach jak:
elektromobilność, baterie, energia ze źródeł odnawialnych, produkty
lecznicze, przemysł lotniczy i kosmiczny, obronność i aplikacje cyfrowe.
Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r.
W
czasach coraz mniejszej płynności nie powinniśmy odruchowo inwestować w
starą gospodarkę opartą na węglu, ale zachęcać do inwestowania w
innowacyjne i niskoemisyjne technologie, dzięki czemu Europa stanie się
nowoczesną i zieloną gospodarką. Musimy ratować i tworzyć nowe miejsca
pracy i źródła dochodów nie tylko w perspektywie miesięcy czy lat, ale
dziesięcioleci.
Kluczową cechą transformacji ekologicznej jest
modernizacja zasobów kapitałowych UE, wymagająca większych inwestycji
początkowych i związanych z nimi oszczędności paliwowych, dzięki którym
inwestycje początkowe z czasem się zwrócą. Należy zwiększyć inwestycje
związane z energią. Co roku w latach 2021–2030 UE będzie musiała
zainwestować 350 mld EUR więcej niż w latach 2011–2020, co stanowi
wzrost o około 90 mld EUR rocznie w porównaniu z inwestycjami
koniecznymi do osiągnięcia obecnych celów w zakresie klimatu i energii
na 2030 r. Oprócz wsparcia publicznego inicjatywa na rzecz
zrównoważonego finansowania ukierunkuje inwestycje prywatne na
ekologiczną odbudowę gospodarki. Unijna systematyka dotycząca
zrównoważonego rozwoju, unijna norma dotycząca obligacji ekologicznych i
klimatyczne wskaźniki referencyjne będą najważniejszymi narzędziami
umożliwiającymi zbliżenie finansowania do potrzeb gospodarki realnej.
Biorąc pod uwagę nasz duży rynek wewnętrzny, przyspieszenie
transformacji pomoże zmodernizować całą gospodarkę UE, zwiększając
szanse na zdobycie wiodącej pozycji w dziedzinie czystych technologii
oraz na uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynkach światowych.
Tworzenie nowych łańcuchów wartości i rozszerzanie innych łańcuchów
przyczyni się również do poprawy otwartej strategicznej autonomii
europejskich ekosystemów przemysłowych. Przyczyni się to do przejścia na
prawdziwą gospodarkę o obiegu zamkniętym, która wraz z cyfryzacją
będzie stanowić centralny element modernizacji niezbędnej do poprawy
ogólnej wydajności i odporności europejskiej gospodarki.
Polityka
dotycząca zmiany klimatu i energii wspiera politykę czystego powietrza w
zakresie poprawy zdrowia obywateli Unii. Ma to znaczenie zwłaszcza w
szeregu państw członkowskich Europy Środkowej i Wschodniej, w których
występują stosunkowo wysokie poziomy zanieczyszczeń. Redukcja emisji
gazów cieplarnianych o 55 % mogłaby przyczynić się do dalszego
zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza, umożliwiając osiągnięcie do
2030 r. całkowitej redukcji o 60 % w porównaniu z 2015 r. Zmniejszyłoby
to szkody dla zdrowia w porównaniu z poziomami z 2015 r. o co najmniej
110 mld EUR. Intensyfikacja działań w dziedzinie klimatu dodatkowo
zmniejszyłaby koszty kontroli zanieczyszczenia powietrza o co najmniej 5
mld EUR w 2030 r. i przyczyniłaby się do złagodzenia innych problemów
środowiskowych, takich jak zakwaszanie.
Bezprecedensowa
europejska reakcja gospodarcza na COVID-19 daje wyjątkową możliwość
przyspieszenia transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla
klimatu poprzez inwestycje w niezbędną transformację, i zapewnienia, by
odbywała się ona w sposób sprawiedliwy i uczciwy społecznie. Next
Generation EU oraz wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027,
o łącznych środkach przekraczających 1,8 bln EUR, zapewniają znaczne
zasoby, które pomogą w realizacji dwojakiej transformacji – ekologicznej
i cyfrowej, do której dąży Europa. Skuteczne przeciwdziałanie kryzysowi
gospodarczemu przy jednoczesnym czerpaniu korzyści z przyspieszenia
przejścia na czystą i zrównoważoną gospodarkę wymaga, aby te ambitne
cele zapisano również w pełni w planach odbudowy i zwiększania
odporności państw członkowskich.
Komisja Europejska już w 2016
roku w dokumencie „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”
podkreśliła, że Europa pozostaje liderem w dziedzinie energii wiatrowej.
43 % wszystkich turbin wiatrowych zainstalowanych na świecie pochodzi
od kilku największych europejskich producentów. W Europie największymi
pracodawcami w sektorze odnawialnych źródeł energii są: przemysł energii
wiatrowej, słonecznej, fotowoltaicznej (PV) i energii
z biomasy.
Wzrost w obszarze energii ze źródeł odnawialnych powinien opierać się na
najbardziej innowacyjnych technologiach pozwalających znacznie obniżyć
emisję gazów cieplarnianych (Czysta energia dla wszystkich Europejczyków Bruksela, dnia 30.11.2016 r., COM2016 860 final).
Przyszłością Europy są odnawialne źródła energii – w tym morska energetyka wiatrowa – trwające prace legislacyjne
Chcąc
osiągnąć neutralną dla klimatu Europę do 2050 r., Komisja przedstawi
pakiet Fit for 55, który pozwoli ograniczyć emisje o co najmniej 55% do
2030 r. Obejmie on szerokie obszary polityki – od odnawialnych źródeł
energii po efektywność energetyczną, charakterystykę energetyczną
budynków, a także użytkowania gruntów, opodatkowania energii, wspólnego
wysiłku redukcyjnego i handlu uprawnieniami do emisji. Mechanizm
dostosowania granicy węglowej pomoże zmniejszyć ryzyko ucieczki emisji i
zapewni równe warunki działania, zachęcając partnerów UE do zwiększenia
ich ambicji klimatycznych. Ponadto Komisja zaproponuje środki mające na
celu wdrożenie europejskiego planu działania dotyczącego gospodarki o
obiegu zamkniętym, strategii UE w zakresie różnorodności biologicznej
oraz strategii „od pola do stołu”.
Podsumowanie – co z tego wynika dla polskiej gospodarki?
Przedstawione
wyżej dokumenty określające politykę klimatyczną, będącą częścią
polityki ochrony środowiska Unii Europejskiej nie pozostawiają złudzeń
co do przyjętego kierunku odchodzenia od paliw kopalnych w najbliższych
dekadach.
Kraje Unii Europejskiej są najważniejszymi
odbiorcami polskich towarów oraz największymi dostawcami towarów do
Polski. Od momentu dołączenia do UE kraje Wspólnoty odpowiadały za około
80% naszego eksportu oraz około 60% importu do Polski. W pierwszej
dziesiątce najważniejszych odbiorców rodzimych towarów w 2020 roku osiem
państw było członkami Unii Europejskiej – głównym partnerem handlowym
były Niemcy (28,9% udziału w całości polskiego eksportu), na drugim
miejscu Czechy (5,8% udziału), a na trzecim Wielka Brytania (5,7%
udziału). Podobnie wygląda sytuacja w usługach.
Unia
Europejska to odbiorca około 70% eksportowanych przez Polskę usług oraz
dostawca prawie 80% usług do Polski. Tak jak w przypadku towarów, w
pierwszej dziesiątce najważniejszych odbiorców naszych usług było osiem
państw z Unii Europejskiej. W porównaniu do 2010 r. (od tego roku GUS
pokazuje w swojej bazie danych statystyki dot. obrotów usługowych)
eksport usług do UE wzrósł o prawie 138%, a import usług z UE wzrósł o
66%.
Nie ma zatem odwrotu od dekarbonizacji gospodarki i
przejścia na bezemisyjne źródła energii, co przy rosnącym
zapotrzebowaniu energetycznym oznacza konieczność rozwoju m.in.
energetyki wiatrowej, w tym morskiej energetyki wiatrowej, jako
wiodących źródeł pozyskiwania energii elektrycznej.
Ten
rozwój niestety nie nastąpi, jeżeli w dalszym ciągu państwo polskie
pozostanie tak bierne w zakresie legislacyjnym, organizacyjnym i
decyzyjnym, jeśli chodzi o polski MEW, gdyż czas nieubłaganie ucieka, a
zarówno polskie porty, polskie stocznie jak i inne firmy z branży
morskiej z coraz większą niecierpliwością czekają na niezbędne decyzje,
dofinansowania, działania i regulacje prawne, które umożliwiłyby im
faktyczny „start” tych jakże ważnych dla bezpieczeństwa energetycznego
Polski inwestycji.
Powyższe wnioski pozostaną aktualne bez
względu na fakt członkostwa w Unii Europejskiej, gdyż założenia
dotyczące handlu międzynarodowego państw członkowskich z krajami spoza
Unii Europejskiej i tak będą opierać się o kryterium zrównoważonego
rozwoju, co wprost wskazuje Europejski Zielony Ład. Zatem należy
przyjąć, iż dostawy towarów i usług na rynek Unii Europejskiej będzie
podlegał w przyszłości kontroli związanej z ograniczeniem emisji
(zanieczyszczenia) u źródeł powstania towaru i usługi, a truizmem będzie
stwierdzenie, że energia jest podstawowym i niezbędnym składnikiem
każdego z powyższych.
Mateusz Romowicz – radca prawny
Marcin Makowski – radca prawny
Kancelaria Radcy Prawnego
Legal Consulting-Mateusz Romowicz
kancelaria-gdynia.eu
prawo-korporacyjne.pl
kancelaria-odszkodowania.eu
Energetyka, OZE
Gospodarka odpadami, Recykling
Ekologia, Ochrona środowiska
E-transport, E-logistyka, E-mobilność
EkoDom, EkoBudownictwo
EkoRolnictwo, BioŻywność
Prawo, Administracja, Konsulting
Hitachi nagrodzona pieczęcią Terra Carta 2023 Inicjatywy na rzecz Zrównoważonych Rynków
Linia bezpośrednie w świetle dyrektywy 2019/944 i polskiego prawa energetycznego
Ministrowie energii państw G20 nie osiągnęli porozumienia w sprawie redukcji zużycia paliw kopalnych
Ekstremalna pogoda powoduje coraz większe straty majątkowe [WIDEO]
Rząd zapowiada kontynuację programu odkwaszania gleb
UKNF: brak zawieszenia obrotu akcjami EC Będzin jest uzasadnioną decyzją
Ropa brent | 83,76 $ | baryłka | 1,33% | 11:11 |
Cyna | 23110,00 $ | tona | 0,64% | 29 lis |
Cynk | 2507,00 $ | tona | -0,87% | 29 lis |
Aluminium | 2177,00 $ | tona | 0,60% | 29 lis |
Pallad | 1021,53 $ | uncja | -1,54% | 11:10 |
Platyna | 936,30 $ | uncja | -0,31% | 11:11 |
Srebro | 25,06 $ | uncja | 0,08% | 11:11 |
Złoto | 2038,40 $ | uncja | -0,33% | 11:11 |