Analiza zmian temperatur w jaskiniach w różnych części świata wskazała ryzyko, dotyczące jednych z najważniejszych zasobów wody pitnej. Zagrożone są m.in. żyjące w tej wodzie unikalne organizmy, które pomagają zachować jej dobrą jakość.
Naukowcy z międzynarodowego zespołu wykonali ponad 100 tys. pomiarów temperatury w 12 jaskiniach w różnych częściach świata, aby sprawdzić wpływ zmian klimatu na ważne podziemne zasoby wody pitnej. Te strategiczne dla ludzkości rezerwuary stanowią jednocześnie siedlisko unikalnych, wysoce zaadaptowanych organizmów, które przetwarzają materię organiczną i zanieczyszczenia, i w ten sposób zapewniają dobrą jakość wody.
"Wahania temperatury wskazały na trzy różne rodzaje reakcji termicznej jaskiń na to, co dzieje się na powierzchni" – mówi Ana Sofia Reboleira, autorka badania opisanego na łamach magazynu "Scientific Reports" (https://www.nature.com/articles/s41598-023-48014-7).
Wszystkie zarejestrowane coroczne wahania temperatur w podziemnych systemach były niewielkie – od 0,1 do 8,8 st. C. Przy tym zauważono, że w niektórych miejscach jaskinie reagowały z pewnym opóźnieniem, w innych – zmiany na powierzchni natychmiast wpływały na temperaturę pod ziemią.
Czasami zależność była odwrotna – wyższej temperaturze na powierzchni towarzyszyła niższa temperatura w jaskini i odwrotnie.
"Według naszych wyników średnia temperatura w jaskiniach odzwierciedla przeciętną temperaturę na powierzchni. W konsekwencji przewidywany wzrost powierzchniowej temperatury spowodowany zmianami klimatu znajdzie swoje odbicie pod ziemią" – podkreśla prof. Reboleira.
To nie jest dobra wiadomość - mimo niedużych wahań. "Skutki wzrostu temperatur są całkowicie nieprzewidywalne, ale z pewnością szkodliwe dla jakości największych zasobów słodkiej wody nadającej się do natychmiastowego spożycia" – ostrzegają naukowcy.
Badanie pokazało przy okazji istnienie dobowych cykli zmian temperatury. Mogą one kontrolować dobowe cykle życiowe mieszkających w wodzie organizmów, pozbawionych typowego zegara biologicznego zależnego od światła.
Niektóre z przebadanych jaskiń to ważne w skali świata miejsca ze względu na bioróżnorodność. Naukowcy wymieniają np. jaskinię Planina w Słowenii czy Viento na Wyspach Kanaryjskich.
Mare Matacz
mat/ zan/
Fot. Depositphotos
Energetyka, OZE
Gospodarka odpadami, Recykling
Ekologia, Ochrona środowiska
E-transport, E-logistyka, E-mobilność
EkoDom, EkoBudownictwo
EkoRolnictwo, BioŻywność
Prawo, Administracja, Konsulting
Spaliny ze statków zanieczyszczają Bałtyk
Ekolodzy chronią ocean z pomocą niezwykłego partnera
Park Śląski za 160 mln zł odnowi swoją bioróżnorodność
Zmiany klimatyczne będą główną przyczyną spadku różnorodności biologicznej
60 aktywistów klimatycznych aresztowanych po blokadzie jednej z głównych ulic Brukseli
Polscy studenci na rzecz zmniejszania zanieczyszczeń w Berlinie
Ropa brent | 83,76 $ | baryłka | 1,33% | 11:11 |
Cyna | 23110,00 $ | tona | 0,64% | 29 lis |
Cynk | 2507,00 $ | tona | -0,87% | 29 lis |
Aluminium | 2177,00 $ | tona | 0,60% | 29 lis |
Pallad | 1021,53 $ | uncja | -1,54% | 11:10 |
Platyna | 936,30 $ | uncja | -0,31% | 11:11 |
Srebro | 25,06 $ | uncja | 0,08% | 11:11 |
Złoto | 2038,40 $ | uncja | -0,33% | 11:11 |