Ile wynosi kara za odpady? Nawet do 1 000 000 zł!

Strona główna Prawo, finanse Ile wynosi kara za odpady? Nawet do 1 000 000 zł!

Partnerzy portalu

Ile wynosi kara za odpady? Nawet do 1 000 000 zł! - ZielonaGospodarka.pl
Fot. Claudio Schwarz/Unsplash

Choć kary w wysokości 1 000 000 zł w praktyce są wymierzane raczej rzadko, to rzeczywiście na pytanie, ile wynosi lub może wynieść kara za odpady, należy odpowiedzieć, że od 1 000 zł (dolna granica) do 1 000 000 zł (górna granica). Od czego to zależy i kto o tym decyduje?

Kara za odpady – katalog deliktów

Odpowiedzialność administracyjna za niewłaściwe gospodarowanie odpadami uregulowana została w przepisach art. 194 – art. 202 ustawy o odpadach. W przypadku niektórych rodzajów odpadów dodatkowe sankcje lub zasady mogą przewidywać ustawy szczegółowe, odnoszące się do gospodarowania specyficznymi rodzajami odpadów (np. pojazdy wycofane z eksploatacji). W tym artykule omówione zostaną „podstawowe” czyny związane z odpadami, za które grozi administracyjna kara pieniężna.

Katalog czynów („deliktów”), za jakie grozi kara, zamieszczony został w art. 194 ustawy o odpadach (odsyłam do dokładnej lektury tego przepisu). Wśród najczęstszych naruszeń można wymienić:
• transport odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 24;
• magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami, o których mowa w art. 25 ust. 1-6;
• nieprowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów albo prowadzenie tego systemu niezgodnie z przepisami art. 25 ust. 6a;
• zlecanie wykonywania obowiązku gospodarowania odpadami podmiotom, które nie uzyskały wymaganych decyzji lub wymaganego wpisu do rejestru, wbrew przepisom art. 27 ust. 2;
• prowadzenie działalności w zakresie, o którym mowa w art. 50 ust. 1, bez wymaganego wpisu do rejestru (BDO);
• nieprowadzenie ewidencji odpadów albo prowadzenie tej ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym;
• wydobywanie odpadów, niezgodnie z przepisami, o których mowa w art. 143 ust. 2 i art. 144;
• zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia, o którym mowa w art. 41;
• gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem, o którym mowa w art. 41.

To WIOŚ decyduje, ile wyniesie kara za odpady

Ustawa w art. 194 przewiduje widełki kary – kara za niewłaściwe gospodarowanie odpadami i czyny wymienione  w tym przepisie wynosi od 1 000 zł do 1 000 000 zł. Rozrzut jest znaczący. O wysokości kary tak naprawdę decyduje wojewódzki inspektor ochrony środowiska, jako organ właściwy do wymierzania kar administracyjnych z ustawy o odpadach. Nie ma sztywnych zasad pozwalających na wyliczenie kary (przez jakiś czas zasady takie obowiązywały, karę obliczało się wg ustalonego z góry wzoru – przepisy te zostały jednak uchylone).

Zgodnie z art. 199 ustawy o odpadach przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia.

Ponadto, według art.  194 ust. 7, wysokość kary za gospodarowanie odpadami bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z posiadaniem zezwoleniem, należy uwzględnić (obok zasad z art. 199) ilość i właściwości odpadów oraz okoliczności naruszenia przepisów.

Kara za odpady – kiedy trzeba ją zapłacić?

Administracyjną karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna, na odrębny rachunek bankowy właściwego odpowiednio wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (podany w decyzji).

Czyli kiedy?

Przykładowo, kara za odpady (decyzja WIOŚ o wymiarze kary) dostała doręczona spółce w dniu 1 czerwca 2022 r. Spółka nie wniosła odwołania od tej decyzji. W tym przypadku kara za odpady (decyzja) stała się ostateczna w dniu 16 czerwca 2022 r. Od tego dnia liczy się 14-dniowy termin na jej zapłatę.

A co jeśli złożono odwołanie, i decyzję o karze utrzymano w mocy (czyli przegrano)? W takim przypadku 14-dniowy termin na zapłatę kary liczymy od momentu doręczenia decyzji Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, który jest tutaj organem odwoławczym (z tym dniem kara za odpady jest ostateczna). Jeśli np. decyzja GIOŚ o utrzymaniu w mocy kary została doręczona 1 września 2022 r., to karę należy zapłacić do dnia 15 września 2022 r.

Kara za odpady – czy mamy jakieś zmiany w przepisach?

23 września 2021 r. weszły w życie przepisy, które rozszerzyły katalog administracyjnych kar za odpady. Obecnie kara za odpady jest wymierzana także za takie czyny, które przed nowelizacją były „jedynie” wykroczeniem (za które należała się grzywna do 5 000 zł). Na co trzeba zatem uważać?

Kara za odpady – niewłaściwe prowadzenie ewidencji odpadowej

Aktualnie karę można nałożyć m.in. na tych, którzy nie prowadzą ewidencji odpadów albo prowadzą ją w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym. W tym celu do art. 194 ust. 1 dodano pkt 5b i jednocześnie wykreślono art. 180 ust. 1, który przed nowelizacją przewidywał odpowiedzialność wykroczeniową na ten delikt (czyli karę grzywny do 5 tys. zł).

Jest to bardzo istotna zmiana, ponieważ błędy w ewidencji odpadowej są stosunkowo częste. Karane są nieprawidłowości zarówno umyślne, jak i nieumyślne. Przepis nie odnosi się do kwestii zawinienia, o czym należy pamiętać.

Wprowadzając karę za nieprawidłową ewidencję odpadów, ustawodawca wskazał, że obecna sankcja to pokłosie zbyt łagodnego dotychczasowego podejścia do kwestii ewidencji odpadowej i zbyt wielu umyślnych naruszeń w tym zakresie (umyślne nieprowadzenie ewidencji, czy też tzw. kreatywna ewidencja, czyli wykazywanie w niej tylko takich rodzajów i ilości odpadów, które mieszczą się w ramach posiadanych decyzji).

Dobrze zweryfikuj odbiorcę odpadów

Nowelizacja z 2021 r. radykalnie zaostrzyła również sankcję za zlecanie gospodarowania odpadami podmiotom, które nie posiadają wymaganych decyzji administracyjnych lub wpisów do rejestru BDO. Chodzi np. o zlecenie przetwarzania lub zbierania odpadów podmiotowi (czyli przykazanie mu odpadów), który nie posiada zezwolenia na dany kod odpadów (nie posiada zezwolenia w ogóle lub na ten konkretny kod).

Za takie czyny po zmianie grozi kara, a nie jak wcześniej grzywna. Różnica jest istotna. W tym celu w art. 194 ust. 1 ustawy o odpadach dodano punkt 3a, jednocześnie uchylono art. 175, który przewidywał odpowiedzialność wykroczeniową.

Warto dodać, że kara za odpady w tym przypadku jest niezależna od odpowiedzialności za końcowe zagospodarowanie odpadów. Czyli przedsiębiorca, który np. niedostatecznie zweryfikuje kontrahenta odbierającego odpady, nie tylko narazi się na karę pieniężną, ale także (tu przepisy się nie zmieniły) będzie miał obowiązek ich zagospodarowania, jeśli się okaże, że odpady zostały zdeponowane w miejscach do tego nieprzeznaczonych (w praktyce poniesie koszt ich wywiezienia, odzysku lub składowiska). Kwoty mogą być zawrotne, szczególnie w przypadku odpadów niebezpiecznych.

Co zrobić, gdy grozi Ci kara za odpady?

Fakt popełnienia deliktu, za który wymierzana jest kara za odpady, stwierdzany jest zazwyczaj podczas kontroli WIOŚ (o kontroli WIOŚ poczytasz u mnie na blogu tu  i tu). Nie musisz godzić się z ustaleniami WIOŚ poczynionymi podczas kontroli – zazwyczaj radzę odmowę podpisania protokołu kontroli i złożenie swoich. Przedstawienie zastrzeżeń do protokołu kontroli WIOŚ może zatrzymać procedurę wymierzenia kary.

Tak samo nie warto zwlekać w sytuacji, gdy WIOŚ wszczął już postępowanie w sprawie wymierzenia kary. Sprawa nie jest z góry przegrana. Wszystko zależy od okoliczności konkretnej sprawy, dlatego warto składać odwołanie od decyzji WIOŚ, a potem skargę do WSA.


Dominika Nosal

Ekspertka od wielu lat powiązana z prawem ochrony środowiska, specjalizuje się w obsłudze prawnej przedsiębiorców działających w sektorze ochrony środowiska, w szczególności gospodarką odpadami oraz gospodarką wodno-ściekową.  Więcej informacji >> kancelarianosal.pl






Partnerzy portalu

Surowce

 Ropa brent 83,76 $ baryłka  1,33% 11:11
 Cyna 23110,00 $ tona 0,64% 29 lis
 Cynk 2507,00 $ tona -0,87% 29 lis
 Aluminium 2177,00 $ tona 0,60% 29 lis
 Pallad 1021,53 $ uncja  -1,54% 11:10
 Platyna 936,30 $ uncja  -0,31% 11:11
 Srebro 25,06 $ uncja  0,08% 11:11
 Złoto 2038,40 $ uncja  -0,33% 11:11

Dziękujemy za wysłane grafiki.