Jak uczyć dzieci ekologii, aby motywować je do działania? Program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” daje przedszkolakom i dzieciom z klas 1–3 szansę na edukację ekologiczną, która pobudza ich ciekawość i kreatywność. O tym, jak opowiadać najmłodszym o klimacie i czego dorośli mogą nauczyć się od dzieci, mówią Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska i dr Piotr Mikołajczyk z UNEP/GRID-Warszawa, partnera merytorycznego XVI edycji akcji „Kubusiowi Przyjaciele Natury”.
Teoretyczne lekcje bez praktycznych zajęć nie trafiają do najmłodszych tak skutecznie, jak te spotkania, na których mogą sami doświadczyć natury i zachodzących w niej procesów. Tak wyjaśniają to eksperci:
– Gdy jako nauczyciele przekazujemy dzieciom wiedzę na temat przyrody, jeśli to możliwe, wybierajmy lekcje odbywające się na świeżym powietrzu. To pozwala najmłodszym zobaczyć omawiane zagadnienia na własne oczy i doświadczyć ich. Nauka poprzez działanie jest najbardziej efektywna, dlatego też zawsze pokazujmy, w jaki sposób zdobyta wiedza może być użyteczna w życiu codziennym – mówi Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska, dyrektorka ds. edukacji z UNEP/GRID Warszawa.
– Głównym celem jest unikanie odtwórczego przekazywania informacji. Starajmy się zaangażować dzieci, umożliwiając im bezpośredni kontakt z przyrodą, pokazywać zależności pomiędzy faktami, uczyć dokonywania obserwacji przyrodniczych, interpretowania uzyskanych wyników i weryfikowania informacji pozyskanych z innych źródeł. Krótko mówiąc, zamiast biernego przyswajania i zapamiętywania informacji, warto oprzeć edukację o budzenie ciekawości, emocji, eksplorację wiedzy i bezpośrednie zaangażowanie w prawdziwym świecie za oknami domów czy sal przedszkolnych i szkolnych. W naukach przyrodniczych, gdzie te zależności są szczególnie silne, można też zauważyć, że konwencjonalne metody testowego sprawdzania wiedzy mogą być ograniczające. Dlatego okres wczesnej edukacji stwarza okazję do kreatywnego podejścia i eksperymentowania z różnymi formami przekazu wiedzy – mówi Piotr Mikołajczyk, główny specjalista ds. biologii i ochrony środowiska z UNEP/GRID Warszawa. – Niezależnie od tego, czy jesteśmy nauczycielem, czy rodzicem, możemy nawet małym dzieciom mówić o tak złożonych i „dorosłych” rzeczach jak np. usługi ekosystemowe czy rozwiązania oparte na przyrodzie, ale musimy to robić w sposób dla nich zrozumiały i przystępny, odwołujący się do ich horyzontu poznawczego – dodaje.
Kluczem do sukcesu jest stosowanie zróżnicowanych metod nauczania, dostosowanych do potrzeb i zdolności każdego ucznia. UNEP/GRID-Warszawa rekomenduje używanie metod, które angażują dzieci w praktyczne doświadczenia i zachęcają do samodzielnego myślenia oraz odkrywania świata. Jednak edukacja ekologiczna trwa całe życie: stan wiedzy społeczeństwa o zmianach zachodzących w klimacie ewoluuje i dorośli poszerzają wiedzę wraz z dziećmi. Czym różni się edukacja ekologiczna dorosłych od edukacji ekologicznej dzieci?
– W przypadku osób dorosłych dosyć istotny jest element używania języka korzyści. Adresaci komunikatów powinni widzieć korzyść ze swoich działań oraz ich kontekst, nawet – a może zwłaszcza – wtedy, kiedy te korzyści nie są bezpośrednio „namacalne”, trudniej wymierne, pośrednie, odsunięte w czasie – mówi dr Mikołajczyk. – Niezbędna będzie precyzja i praktyczny wymiar przekazu – dodaje.
– Mówienie językiem praktycznym, plastycznym i zrozumiałym jest kluczowe zarówno w kontekście dorosłych, jak i dzieci. Zjawiska – takie jak zanieczyszczenie powietrza czy smog – których doświadczamy bezpośrednio na co dzień i które wpływają na stan naszego zdrowia czy samopoczucie, są bardziej przystępne niż abstrakcyjne pojęcia klimatyczne. Dzięki temu można łatwiej zainteresować tematem ekologii zarówno dorosłych, jak i dzieci – podsumowuje kwestię edukacji dorosłych i dzieci Wołoszyńska-Wiśniewska.
Edukacja jest ważna w przypadku całego społeczeństwa, niezależnie od wieku. Wszyscy często padają ofiarami fake newsów, zniekształceń, prowadzących na manowce skrótów myślowych czy pułapek poznawczych: – Współcześnie umiejętność korzystania z dostępnych zasobów wiedzy jest kluczowa dla każdego człowieka. Dlatego warto rozwijać ją już od najmłodszych lat – dodaje dr Mikołajczyk. Dzieci dzięki długofalowym programom edukacyjnym dostają więc szansę na dobry start.
Największym projektem w Polsce wspierającym edukację na temat życia w zgodzie z naturą jest program „Kubusiowi Przyjaciele Natury”. Jest to bezpłatny program edukacyjny, który pomaga najmłodszym uczyć się ekologii w bezpośrednim zetknięciu z naturą. Projekt realizowany jest już od 16 lat przez markę Kubuś, która należy do Grupy Maspex.
W tegorocznej edycji (2023/2024) bierze udział ponad 1,2 mln dzieci z prawie 9 tys. przedszkoli i ponad 5,5 tys. szkół podstawowych – to co drugie przedszkole w Polsce i co trzecia szkoła podstawowa. Projekt koordynuje ponad 52 tys. nauczycieli w przedszkolach i 28 tys. nauczycieli w klasach 1–3.
UNEP/GRID-Warszawa, organizacja realizująca w Polsce misję UNEP (United Nations Environment Programme, Program Organizacji Narodów Zjednoczonych [ONZ] ds. Środowiska), po raz kolejny jest partnerem „Kubusiowych Przyjaciół Natury”. To już XVI edycja akcji, która jest kierowana do dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów klas 1–3 szkół podstawowych. W trakcie różnorodnych zajęć dzieci mogą poznać wielowymiarowość natury. UNEP/GRID-Warszawa dba o merytoryczną stronę akcji:
– Jako partner merytoryczny staraliśmy się wprowadzić do programu elementy, które uważamy za istotne i stosujemy w naszych działaniach. Dlatego opieramy się na faktach oraz rzetelnej wiedzy, m.in. dostarczanej przez naukowców czy ekspertów współpracujących z organizacjami takimi jak Program ONZ ds. Środowiska, a oprócz materiałów dla najmłodszych uczestników pomogliśmy opracować także eksperckie materiały dla nauczycieli, które są dla nich konkretnym źródłem informacji – zdradza Wołoszyńska-Wiśniewska.
Program skierowany jest głównie do najmłodszych, ale uwzględnia również treści pomagające doskonalić warsztat pracy nauczycieli oraz wiedzę ich, a także opiekunów dzieci. „Kubusiowi Przyjaciele Natury” mają bowiem na celu nie tylko dostarczenie informacji, ale także wsparcie w działaniu i podejmowaniu aktywności na rzecz zmiany.
– Naszym wspólnym celem jest, aby dzieci miały możliwość praktycznego doświadczenia i zaangażowania się w tematykę ekologii, nawet poprzez realizację mini projektów edukacyjnych. To pozwala im nie tylko nauczyć się nowych zagadnień, ale także rozwijać poczucie sprawczości, które jest niezwykle istotne w dorosłym życiu – dodaje dr Mikołajczyk.
Energetyka, OZE
Gospodarka odpadami, Recykling
Ekologia, Ochrona środowiska
E-transport, E-logistyka, E-mobilność
EkoDom, EkoBudownictwo
EkoRolnictwo, BioŻywność
Prawo, Administracja, Konsulting
Spaliny ze statków zanieczyszczają Bałtyk
Ekolodzy chronią ocean z pomocą niezwykłego partnera
Park Śląski za 160 mln zł odnowi swoją bioróżnorodność
Zmiany klimatyczne będą główną przyczyną spadku różnorodności biologicznej
60 aktywistów klimatycznych aresztowanych po blokadzie jednej z głównych ulic Brukseli
Polscy studenci na rzecz zmniejszania zanieczyszczeń w Berlinie
Ropa brent | 83,76 $ | baryłka | 1,33% | 11:11 |
Cyna | 23110,00 $ | tona | 0,64% | 29 lis |
Cynk | 2507,00 $ | tona | -0,87% | 29 lis |
Aluminium | 2177,00 $ | tona | 0,60% | 29 lis |
Pallad | 1021,53 $ | uncja | -1,54% | 11:10 |
Platyna | 936,30 $ | uncja | -0,31% | 11:11 |
Srebro | 25,06 $ | uncja | 0,08% | 11:11 |
Złoto | 2038,40 $ | uncja | -0,33% | 11:11 |