Nic bardziej nie mobilizuje do sprzątania jak wszechobecne śmieci. Dlatego Operacja Czysta Rzeka zachęca społeczność do porządków na łonie natury już od pięciu lat. Z początkiem marca po raz szósty uruchomiła zapisy online, by chętne osoby mogły zakładać własne sztaby i akcje lokalne lub dołączać do już istniejących. Tylko w pierwszym miesiącu od rozpoczęcia tegorocznej edycji zarejestrowało się ponad 16 tysięcy uczestników z ponad 600 akcjami. Część z nich się już odbyła i wg raportów uprzątnięto już 100 ton odpadów. Wielkie sprzątanie potrwa do 25 maja.

Pozostawione w lesie lub parku odpady i nieczystości budzą największe obawy wrażliwych ekologicznie Polaków – 69%. Niepokoi ich także zanieczyszczenie wody, pływające śmieci (64%) oraz martwe zwierzęta, w tym ryby (59%). Niemal równie często (57%) odczuwają lęk na widok śladów po wycieku paliwa, ścieków z kanalizacji i innych płynów przemysłowych[1]. Operacja Czysta Rzeka już szósty rok z rzędu zachęca Polaków, by nie pozostać obojętnym wobec wszechobecnej „śmieciozy”.

Operacja Czysta Rzeka to największa skoordynowana akcja społecznego sprzątania rzek i terenów zielonych w Polsce. Pierwsza edycja odbyła się w 2019 roku, kiedy to ponad 2000 wolontariuszy z różnych zakątków Polski zebrało prawie 55 ton śmieci. Z roku na rok zaangażowanych w porządki na łonie natury było coraz więcej. Od roku 2021 akcje sprzątania odbywają się także na rzekach z poziomu kajaka. W jubileuszowym piątym roku działania (2023) inicjatywa zgromadziła ponad 26,6 tys. uczestników, którzy zebrali 385 ton odpadów.

Wiosenne porządki

Akcje sprzątania tradycyjnie ruszyły wiosną, kiedy po zimie przyroda powoli budzi się do życia i najłatwiej dostrzec śmieci w jeszcze niezazielenionych i niebujnych zaroślach, przy spacerowych ścieżkach, w lesie czy na terenach przylegających do koryta rzeki. „Po raz szósty mierzymy się z odpadami na łonie natury. Jesteśmy wdzięczni każdemu, kto schyla się po śmieci pozostawione przez innych, podejmuje trud zorganizowania akcji oczyszczania rzeki czy swojej okolicy jako szef sztabu lub dołącza do akcji jako uczestnik. Miejsc wymagających naszej interwencji nie brakuje, dlatego nieustannie zachęcamy, by rozejrzeć się wokół, wybrać teren zielony, gdzie zalegają śmieci, założyć sztab i przeprowadzić akcję sprzątania” – mówi Daniel Parol, jeden z pomysłodawców i organizatorów Operacji Czysta Rzeka.

Tylko do tej edycji zgłosiło się już ponad 16 tysięcy chętnych i w tym roku uprzątnięto już ok. 100 ton odpadów. Od początku istnienia inicjatywa zgromadziła społeczność ponad 50 tysięcy osób, dzięki której natura odetchnęła wolna od 1000 ton śmieci.

Rejestracja sztabów odbywa się na stronie internetowej akcji www.operacjarzeka.pl. 

„W tegorocznej edycji organizujemy akcje do 25 maja. Do tego czasu można zgłaszać akcje w naszym systemie. Szefem sztabu może zostać osoba dorosła, która podejmie się koordynacji lokalnej akcji i zadba o odbiór odpadów. W tej roli najlepiej odnajdą się osoby zorganizowane i przedsiębiorcze, lokalni liderzy czy członkowie organizacji pozarządowych. Na naszej stronie widoczna jest interaktywna mapa z pinezkami, które oznaczają miejsca zaplanowanych akcji. Dzięki temu można się do nich zapisać się jako uczestnik. Można także zakładać akcje prywatne, ograniczone do grona rodziny czy znajomych. Wszyscy zgłoszeni otrzymują worki i rękawice do zbiórki odpadów. Szefowie sztabów mają do dyspozycji także materiały i narzędzia ułatwiające organizację akcji na swoim obszarze działania” – informuje Daniel Parol.

Od poniedziałku do piątku w godz. 8-20 działa także infolinia pod numerem:  22 290 20 40. Zapytania lub wątpliwości można także kierować pod mailem: rzeka@operacjarzeka.pl.

Uczestnikiem akcji może zostać osoba, która ukończyła 18 lat, natomiast niepełnoletni od lat 13 mogą wziąć udział w sprzątaniu wyłącznie za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych. Młodsi mogą uczestniczyć w akcji wyłącznie pod opieką rodziców lub dorosłych opiekunów. W tej edycji będzie także możliwość zorganizowania akcji szkolnej. Ta opcja skierowana jest do przedszkoli, szkół lub placówek oświatowych, w których to opiekun rejestruje sztab i zapisuje uczestników.

Światowy Dzień Ziemi

Każdego roku w operacyjnym kalendarzu kluczowy jest Światowy Dzień Ziemi (22 kwietnia). Z okazji tego dnia udaje się mobilizować do sprzątania na łonie natury największą liczbę uczestników. Tylko tego dnia w ubiegłym roku odbyło się 176 akcji. Od pięciu lat Sztab Główny organizuje w okolicach tej daty także akcję główną. Rok temu w stolicy odbyło się wielkie sprzątanie Wisły z udziałem ponad 400 osób.

W tym roku Operacja Czysta Rzeka zaprasza na akcję główną 6. edycji 20 kwietnia z udziałem i audycją Radia 357 na żywo do Kazimierza Dolnego. Akcja będzie polegać na sprzątaniu Wisły na jej 357 kilometrze, ale także w plenerze.

„Zapraszamy na akcje sprzątania w Kazimierzu Dolnym, a także w każde inne miejsce, gdzie zaplanowano porządki z okazji Dnia Ziemi. Operacyjna mapa interaktywna pokazuje 193 akcje organizowane z tej okazji. To doskonały pretekst, by celebrować na łonie natury i dać jej coś od siebie. Zebranie nie swoich śmieci daje nam poczucie sprawczości, że jednak coś od nas zależy. To mały gest, a znaczy tak wiele dla naszej lokalnej ojczyzny, planety, dla naszej przyszłości. Pokazujemy w ten sposób, że żyjemy tu i teraz, ale troszczymy się o kolejne pokolenia, nie godząc się na „śmieciozę” i jej konsekwencje” – zwraca uwagę Izabela Sałamacha, rzeczniczka prasowa Operacji Czysta Rzeka.