1 lutego 2024 r. – świętujący w ubiegłym roku, podobnie jak cała uczelnia 55-lecie powołania – Wydział Mechaniczny Politechniki Koszalińskiej, zarządzeniem rektor dr hab. Danuty Zawadzkiej, prof. PK, zmienił nazwę na Wydział Inżynierii Mechanicznej i Energetyki.

Obecna Politechnika Koszalińska powstała – zgodnie z decyzją ówczesnej Rady Ministrów z 8 czerwca 1968 r. – jako Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie. Umiejscowiona została przy ulicy Racławickiej, gdzie powstał pierwszy kampus. Pierwsze egzaminy wstępne odbyły się 2 lipca tego samego roku, a inauguracja roku akademickiego – 5 października 1968 r. W uczelni funkcjonowały wtedy dwa wydziały: Wydział Mechaniczny z dziekanem doc. dr inż. Jerzym Białkowskim i Wydział Budownictwa Lądowego z dziekanem doc. dr inż. Leopoldem Jastrzębskim.

Rozwój na przestrzeni lat

Prof. dr hab. inż. Waldemar Kuczyński, obecny dziekan Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Energetyki (WIMiE) przypomina, że w całej swojej dotychczasowej działalności wydział był związany z szeroko rozumianą energetyką. W początkowych latach powstawania uczelni – na przełomie lat 60. i 70. XX wieku – w strukturach Wydziału Mechanicznego funkcjonował Zespół Termodynamiki i Energetyki Cieplnej. Plany rozwoju tego zespołu opracował i wdrażał w życie jego twórca i pierwszy kierownik, ówczesny adiunkt Politechniki Gdańskiej, dr hab. inż. Marian Czapp, prof. PK, wspólnie z dr inż. Henrykiem Charunem.

Na przestrzeni lat zwiększał się potencjał dydaktyczny i naukowy energetyki, przede wszystkim dzięki wsparciu takich osób jak: prof. dr hab. inż. Jarosław Mikielewicz – Doktor Honoris Causa Politechniki Koszalińskiej z 2009 r., prof. dr hab. inż. Zbigniew Bilicki, prof. dr hab. inż. Janusz Badur, prof. dr hab. inż. Dariusz Butrymowicz, prof. dr hab. inż. Marian Trela, prof. dr hab. Andrzej Rasmus z ośrodka gdańskiego, związanego z Politechniką Gdańską i Instytutem Maszyn Przepływowych.

Dwie nowe specjalności

Wszystko to pozwoliło na rozwój wykwalifikowanej kadry, co zaowocowało w 2012 r. uruchomieniem kierunku studiów Energetyka na pierwszym stopniu kształcenia, w 2016 r. – na stopniu drugim, a w 2023 r. – Elektroenergetyki na stopniu drugim. – Wprowadzenie nowej nazwy powoduje sprofilowanie oferty dydaktycznej wydziału, związanej z Energetyką, w szczególności w odniesieniu do uruchomionych ostatnio specjalności – energetyki jądrowej oraz morskiej energetyki wiatrowej – wyjaśnia prof. Waldemar Kuczyński.

Argumentem przemawiającym za utworzeniem tych specjalności były zapowiedzi rządowe dotyczące rozwoju obydwu rodzajów energetyki oraz sygnalizowane przez przedsiębiorstwa zapotrzebowanie na specjalistów tej branży. Na mocy porozumienia podpisanego w kwietniu 2023 r. z Windhunter Academy, firma stała się patronem kształcenia na specjalności morska energetyka wiatrowa. – Ta umowa jest szczególna, ponieważ dotyczy wielkiego gracza na rynku energetyki wiatrowej – podkreśliła prof. Danuta Zawadzka. – Porozumienie obejmuje kierowanie pracowników i zaproszenie dla młodzieży ma studia na Energetyce i prowadzenie zajęć dydaktycznych przez pracowników firmy.

Projekty wspomagające

Wsparciem dla wprowadzania nowej oferty jest realizacja projektów, jak choćby „Społecznej Odpowiedzialność Nauki II – popularyzacja nauki”, propagujących transformację energetyczną. Chodzi o podniesienie świadomości społecznej w zakresie wykorzystania niekonwencjonalnych układów energetycznych. Realizacja projektu polega na organizacji wykładów dla uczniów, środowiska samorządowego i przemysłowego. Zajęcia obejmują zagadnienia związane z energetyką wiatrową, fotowoltaiczną, wykorzystaniem energii odpadowej, pozyskiwaniem wodoru i jego wykorzystaniem oraz energetyką jądrową. Za nami pierwszy z wykładów, kolejne dwa odbędą się w lutym br.

Od 2023 r. wydział realizuje również projekt, który pozwała na ścisłą współpracę z sektorem gospodarczym i wyposażenie studentek i studentów w umiejętności praktyczne. „Politechnika Koszalińska kształci kadry dla transformacji energetycznej” wychodzi naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu na wykwalifikowaną kadrę dla sektora energetyki odnawialnej. Realizacja potrwa cztery lata. Studentki i studenci uczestniczą w szkoleniach praktycznych i wizytach studyjnych. Biorą udział w podnoszących kompetencje zajęciach laboratoryjnych, poznają działanie elektrowni jądrowych i morskich farm wiatrowych. Projekt dotyczy również kadry badawczo-dydaktycznej Energetyki. Do 2028 r. wykładowcy mogą korzystać ze staży, wizyt studyjnych i szkoleń.

Dwie Doliny Wodorowe

Region Pomorza Zachodniego i Środkowego stał się w ostatnich latach liderem w produkcji i korzystaniu z odnawialnych źródeł energii (OZE). – W ponad osiemdziesięciu procentach wykorzystujemy zasoby OZE – potwierdza dziekan WIMiE. Jak podaje oddział terenowy Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie, w 2022 r. w województwie zachodniopomorskim wyprodukowano największą ilość energii elektrycznej z OZE. 16,2 proc. produkcji krajowej OZE pochodzi z naszego regionu.

Politechnika Koszalińska jest uczestnikiem dwóch Dolin Wodorowych – Wielkopolskiej i Zachodniopomorskiej. Doliny to przedsięwzięcia polityczno-społeczno-gospodarcze mające na celu utworzenie regionalnych rynków wodoru w pełnym łańcuchu wartości technologii wodorowych: produkcji, przesyłu i magazynowania oraz zastosowania w wielu sektorach gospodarki. Poprzez bogaty i różnorodny pakiet działań, doliny mają stworzyć nową gałąź gospodarki opartą o zielone technologie.

Pod koniec 2022 r., podczas odbywającego się na Politechnice Gdańskiej XII Konwentu Morskiego ośmiu rektorów uczelni pomorskich podpisało porozumienie intencyjne w sprawie podjęcia współpracy naukowej na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. W gronie sygnatariuszy znalazła się również rektor prof. Danuta Zawadzka. To jeden z rezultatów działalności – z udziałem Politechniki Koszalińskiej – Konsorcjum Naukowego „Nauka dla Morza”.

Nowy kierunek studiów

W 2023 r. przedstawiciele Politechniki Koszalińskiej uczestniczyli w obradach Porozumienia Sektorowego na Rzecz Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej. Spotkanie grup roboczych porozumienia odbyło się w ramach zorganizowanych w Gdańsku pierwszych Edukacyjnych Targów Kariery EDU Offshore Wind. Było to pierwsze na taką skalę wydarzenie poświęcone kształceniu kadr dla tej branży w Polsce.

Również w ubiegłym roku uczelnia dołączyła do grona instytucji, które mają kształcić kadry na potrzeby energetyki jądrowej. Orlen Synthos Green Energy i Sieć Badawcza Łukasiewicz zapowiedziały uruchomienie Europejskiego Centrum Kształcenia Kadr. Grupa Orlen, jak wynikało z ówczesnych zapowiedzi, ma zainwestować w nisko- i zeroemisyjne źródła energii. W planach znalazła się budowa niewielkich modułowych reaktorów jądrowych.

Jednak głównym celem porozumienia podpisanego przez Orlen i Politechniką Koszalińską i dwie inne szkoły wyższe – Politechniką Krakowską i Uniwersytetem Warszawskim – było wspólne opracowanie programu kształcenia na kierunku energetyka jądrowa oraz organizacja i uruchomienie studiów pierwszego i drugiego stopnia o profilu ogólnoakademickim na tym kierunku.

Trzy panele o przemianach

W dobie transformacji energetycznej jednym z kluczowych wyzwań dla polskiej gospodarki będzie rozwój energetyki zeroemisyjnej, w tym jądrowej. Podstawowym elementem całego procesu jest zadbanie o właściwe wykształcenie kadr technicznych. Stąd potrzeba, a nawet konieczność ścisłej współpracy nauki i biznesu, dzięki której szkoły wyższe wykształcą nie tylko inżynierów, lecz również wiodących na świecie naukowców zajmujących się energetyką jądrową.

O rozwoju branży odnawialnych źródeł energii rozmawiali goście konferencji „Regionalny Rozwój z Klimatem”, która odbyła się na uczelni w ubiegłym roku. Podczas trzech paneli dyskusyjnych głos zabrali parlamentarzyści, naukowcy i samorządowcy, przedstawiciele firm zajmujących się energią.

Tego rodzaju inicjatyw, udziałów, projektów, realizowanych przez uczelnię i samodzielnie przez wydział, związanych z energetyką i transformacją energetyczną, było w ostatnich latach wiele, co nie tylko podkreśla zaangażowanie Politechniki Koszalińskiej w przemiany świata współczesnego, w tym zmiany technologiczne, lecz także stwarza nowe możliwości dla osób zdobywających wykształcenie. 

Stypendia energetyczne

Od dziewięciu lat każdego roku studenci i studenci kierunku Energetyka otrzymują przez trzy semestry stypendium ufundowane przez firmę Energa Operator S.A. To nie tylko nagroda za osiągnięcia w nauce, lecz także szansa na zdobycie cennej wiedzy praktycznej. Przed komisją, złożoną z przedstawicieli Energa Operatora S.A. i kierunku Energetyka kandydaci wykazują się wysokim poziomem wiedzy.

Każdy z nich przedstawia prezentację tematyczną. Postępowanie konkursowe odbywa się w dwóch etapach, kandydaci muszą wykazać się bardzo dobrymi wynikami w nauce i innymi osiągnięciami, w tym między innymi: publikacjami naukowymi, zaangażowaniem w kołach naukowych. Stypendium nie zamyka drogi do ubiegania się o wsparcie naukowe Politechniki Koszalińskiej. Oprócz comiesięcznych wypłat, studentki i studenci mają bezpośredni dostęp do wiedzy zdobywanej w przedsiębiorstwie, co zwiększa szansę na zatrudnienie np. w firmie Energa.

Nic o nas bez nas

W ocenie prof. Waldemara Kuczyńskiego nowa nazwa wydziału oddaje również przemiany, jakie zachodzą w otaczającym nas świecie. Świecie zdominowanym przez szeroko pojętą energetykę, która jest nie tylko działem nauk, lecz także gałęzią przemysłu, zwłaszcza w ostatnich latach silnie oddziałującą na życie społeczne, zdrowie, środowisko czy skalę zatrudnienia. W obecnej sytuacji gospodarczej i geopolitycznej na świecie i w Europie nie zajmować się energetyką, również w kontekście kształcenia i badań, to jak wysiąść z pociągu, który zmierza do rozwoju wszystkich branż przemysłu.

Zmiana nazwy była przygotowywana i dyskutowana od dawna, przeszła konsultacje i została zaakceptowana przez Senat Politechniki Koszalińskiej. Cześć oferty dydaktycznej i badawczej realizowanej na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Energetyki w zakresie: Mechaniki i Budowy Maszyn, Mechatroniki, Zarządzania i Inżynierii Produkcji, Transportu, Inżynierii Biomedycznej, Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego został całościowo ujęta w obszarze – i pod pojęciem – Inżynierii Mechanicznej.