Zmiana klimatu coraz bardziej zagraża Światowemu Dziedzictwu Naturalnemu

sons

25.01.2021 14:55 Źródło: Nauka o Klimacie
Strona główna Klimat, Edukacja Zmiana klimatu coraz bardziej zagraża Światowemu Dziedzictwu Naturalnemu

Partnerzy portalu

Zmiana klimatu coraz bardziej zagraża Światowemu Dziedzictwu Naturalnemu - ZielonaGospodarka.pl
fot. pixabay

Według raportu IUCN (Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody) z grudnia 2020 roku, zmiana klimatu jest największym zagrożeniem dla miejsc znajdujących się na liście Światowego Dziedzictwa Naturalnego UNESCO.

Zacznijmy od komentarza dyrektora generalnego IUCN Bruno Oberle:

Na liście Światowego Dziedzictwa Naturalnego znajdują się najcenniejsze obszary na świecie, które powinniśmy chronić dla przyszłych pokoleń. Raport IUCN World Heritage Outlook 3 pokazuje degradację tych obszarów w wyniku zmiany klimatu: począwszy od topnienia lodowców, poprzez epizody wybielania raf koralowych po coraz częstsze i groźniejsze pożary oraz susze. Raport pokazuje, że w czasie gdy międzynarodowa społeczność wyznacza nowe cele ochrony bioróżnorodności, trzeba bardzo pilnie zacząć rozwiązywać problemy środowiskowe całościowo, na skalę całej planety.

Wcześniejsze edycje raportu IUCN World Heritage Outlook 3 były publikowane w latach 2014 i 2017. Dzięki temu można przyjrzeć się w dłuższej perspektywie czasowej, jak chronione są 252 obszary Światowego Dziedzictwa i pokazać trendy wynikające z zebranych danych.

Liczba terenów, dla których perspektywy zachowania ich wartości są oceniane jako „dobre”, systematycznie spada - status taki ma obecnie 63% obszarów z listy. Zmiany statusu konkretnych obszarów częściej związane są z pogarszaniem sytuacji niż z jej poprawą. Od poprzedniego raportu do listy miejsc, których perspektywy zachowania określa się jako krytyczne dołączyły dwa kolejne obszary: Wielka Rafa Koralowa oraz wyspy i obszary chronione Zatoki Kalifornijskiej (Meksyk). W sumie status krytycznie zagrożonych ma 7% terenów Światowego Dziedzictwa Naturalnego.

Zmiana klimatu zaczyna coraz silniej wpływać na coraz większą liczbę miejsc z listy Światowego Dziedzictwa. Obecnie blisko 1/3 z nich jest przez nią zagrożona w stopniu wysokim lub bardzo wysokim, w tym m.in. Wielka Rafa Koralowa. Wzrost temperatury i zakwaszenia wody oceanicznej oraz ekstremalne zjawiska pogodowe w znacznym stopniu odpowiadają za masowe zamieranie koralowców, co z kolei prowadzi do spadku populacji innych organizmów morskich. Wraz z innymi zagrożeniami takimi jak zanieczyszczenia czy nadmierna eksploatacja, spowodowało to obniżenie perspektyw możliwości zachowania Rafy.

Innym miejscem, które poważnie ucierpiało na skutek zmiany klimatu jest chroniony obszar Pantanal w Brazylii. Ogromne szkody spowodowały tam bezprecedensowe pożary w latach 2019−2020.

W rezultacie ocieplania się Ziemi następuje wzrost częstotliwości i/lub siły zjawisk ekstremalnych, takich jak pożary, susze czy huragany, zaś zmiany wzorców pogodowych prowadzą do przekształceń w ekosystemach. które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się gatunków inwazyjnych. Jest to według IUCN drugie, po bezpośrednich skutkach zmiany klimatu, najpowszechniejsze na świecie zagrożenie obszarów chronionych. Negatywne skutki inwazji obcych gatunków można obserwować np. na obszarze południowoafrykańskiego państwa przylądkowego. Zagrożenia do tego niejednokrotnie kumulują się, wywierając olbrzymią presję na cenne tereny.

W Europie znajdują się 54 obszary dziedzictwa przyrodniczego i przyrodniczo-kulturowego. Najbardziej zagrażają im: zmiana klimatu, obce gatunki inwazyjne i nieodpowiednio zarządzana turystyka. Mniej więcej 1/3 tych terenów ma dobre perspektywy zachowania, 1/3 dobre z zastrzeżeniami, a odnośnie pozostałej 1/3 istnieją znaczne zastrzeżenia. W tej ostatniej kategorii znajduje się niestety Puszcza Białowieska, jedyny obszar na terytorium Polski, znajdujący się na liście Światowego Dziedzictwa Naturalnego UNESCO.


Stopień zagrożenia Puszczy Białowieskiej w ocenie IUCN, w 2014 r. określany jako dobry z zastrzeżeniami, obecnie uznawany jest za poważny. Źródło World Heritage Outlook IUCN

Raport IUCN pokazuje także, w jaki sposób na cenne obszary wpłynęła pandemia koronawirusa. Choć z pozytywów można odnotować zmniejszenie presji ze strony turystyki, to niestety wzrosła liczba nielegalnych aktywności, takich jak np. kłusownictwo. Zmniejszyły się również dochody parków czy rezerwatów, przez co spadła ilość pieniędzy na ochronę. Choć IUCN w przypadku połowy miejsc z Listy Dziedzictwa określa, że są one dobrze lub bardzo dobrze chronione, to ogólne perspektywy nie wyglądają optymistycznie. Powodem jest głównie zmiana klimatu − najpowszechniejsze zagrożenie, o rosnącym potencjale negatywnego wpływu na ekosystemy. Podobnie zresztą ocenia to IPBES (Międzyrządowy Panel ds. Bioróżnorodności i Usług Ekosystemowych), w raporcie z 2019 r. wskazując zmianę klimatu jako trzecie najpoważniejsze zagrożenie dla bioróżnorodności, mogące w niedalekiej przyszłości przesunąć się na czoło rankingu.

Aby zachować dla przyszłych pokoleń perełki przyrodnicze z Listy Dziedzictwa Naturalnego, potrzebna jest skoordynowana strategia nakierowana na wzrost świadomości problemu zmiany klimatu, a także wdrażanie odpowiednich polityk oraz działań mitygacyjnych i adaptacyjnych, na skalę zarówno globalną jak i lokalną dla poszczególnych obszarów.

Anna Sierpińska na podst. notatki prasowej IUCN oraz raportu IUCN World Heritage Outlook 3

Pełna wersja raportu:
IUCN World Heritage Outlook 3

Mapa pokazująca stan poszczególnych miejsc Światowego Dziedzictwa

Szczegółowe informacje na temat Puszczy Białowieskiej

Partnerzy portalu

Surowce

 Ropa brent 83,76 $ baryłka  1,33% 11:11
 Cyna 23110,00 $ tona 0,64% 29 lis
 Cynk 2507,00 $ tona -0,87% 29 lis
 Aluminium 2177,00 $ tona 0,60% 29 lis
 Pallad 1021,53 $ uncja  -1,54% 11:10
 Platyna 936,30 $ uncja  -0,31% 11:11
 Srebro 25,06 $ uncja  0,08% 11:11
 Złoto 2038,40 $ uncja  -0,33% 11:11

Dziękujemy za wysłane grafiki.