Niewybuchy i pozostałości po broni chemicznej na polskich obszarach morskich

Problem dotyczący zalegających na dnie Morza Bałtyckiego bojowych środków trujących będących pozostałością po II wojnie światowej jest zagadnieniem mającym bezpośredni wpływ na tempo prac nad Morskimi Farmami Wiatrowymi i końcowy sukces inwestycji związanych z ich powstaniem na polskich obszarach morskich.

Przez ostatnie lata sprawa ta była wielokrotnie sygnalizowana polskim decydentom, ale sprawa de facto pozostała pozostawiona bez echa a z pewnością bez jakichkolwiek konkretnych i systemowych działań również w sferze legislacyjnej.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż zarówno administracja morska (minister właściwy ds. gospodarki morskiej oraz dyrektorzy urzędów morskich), jak i administracja ochrony środowiska (minister środowiska oraz główny inspektor ochrony środowiska) nie rozpoznały, a w konsekwencji tego nie zaczęły skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom wynikającym z zalegania pozostałości po broni chemicznej oraz amunicji konwencjonalnej na dnie Morza Bałtyckiego.

Brakuje przede wszystkim sprawnej i zarazem szybkiej procedury w zakresie odnajdywania oraz usuwania niewybuchów i pozostałości po środkach bojowych na dnie Morza Bałtyckiego. Niestety, pomimo szumnie zapowiadanych sukcesów, które mają pojawić się w sferze MEW nie podejmuje się najmniejszych inicjatywy legislacyjnych w sferach rządowych, które zabezpieczyłyby te procesy i umożliwiły sprawne realizowanie zleceń przez firmy prywatne w tych zakresach.

Natomiast, bardzo nieodpowiedzialnie Rząd polski prezentuje irracjonalne zapewnienia, że pierwsza Morska Farma Wiatrowa powstanie już w 2026.

Pod koniec 2025 r. pierwsze farmy wiatrowe zostaną przyłączone do krajowego systemu energetycznego i będą generować prąd w roku 2026 - według planów, które zostały zatwierdzone i są realizowane - poinformował Zyska. - 2027 - 2028 rok to jest ten czas, kiedy na polskim Bałtyku w pełnej mocy zaistnieje morska energetyka wiatrowa – zaznaczył w styczniu 2023 roku, w swej wypowiedzi dla PAP , wiceminister klimatu Ireneusz Zyska.

Takie nieodpowiedzialne deklaracje należy poczytać jako najzwyklejszą demagogię niepopartą jakimikolwiek faktami i wiedzą w zakresie tego, co dzieje się w sferze legislacyjnej i każdej innej dotyczącej MEW w Polsce.

CZYTAJ WIĘCEJ:
Polskie MFW "niewypałem" przez niewybuchy?
Morska energetyka wiatrowa pod lupą NIK - komentarz
Bałtyku, Oddychaj! Kto i jak powinien oczyścić polskie morze z niewybuchów? [WIDEO]

Polski port instalacyjny widmo

Temat polskiego portu instalacyjnego dla MFW na polskich obszarach morskich to studium pasywności decydentów i chaosu decyzyjnego, który jest całkowicie niezrozumiały biorąc pod uwagę bezpieczeństwo energetyczne Polski, które z drugiej strony bardzo szybko i cynicznie stało się pretekstem do wprowadzenia niekonstytucyjnego pierwokupu nieruchomości oraz udziałów lub akcji na rzecz Skarbu Państwa właśnie w obszarach portów.

CZYTAJ WIĘCEJ:
Czy nowe przepisy w zakresie prawa pierwokupu w portach będą faktycznie tak problematyczne? Wywiad z radcą prawnym Mateuszem Romowiczem

Niestety czas mija, a port instalacyjny ciągle pojawia się w dyskusjach i różnych doniesienia powodując tylko zbędny zamęt i upływ czasu, który zemści się niebawem tym, iż budowę MFW na polskich obszarach morskich ostatecznie obsłużą porty niemieckie lub duńskie. Pojawiało się wiele potencjalnych lokalizacji portu instalacyjnego m.in. Gdynia, Gdańsk, a nawet Świnoujście, gdzie Grupa Orlen planuje zbudować własny port instalacyjny. Niestety w sferze faktycznych działań nic się w tych zakresach nie dzieje, a czas biegnie nieubłaganie i według większości ocen oraz prognoz Polska już „przegrała” port instalacyjny przy tych inwestycjach, co uzasadnia się długim okresem kontrakcji i specyfiką procesów związanych z budową MFW. Niebawem może okazać się, iż plany związane z portem instalacyjnym będą kolejnym przyczynkiem do wydania całkowicie bezsensu kolejnych miliardów złotych z polskiego budżetu.

Na kanwie powyższego warto prześledzić poniższe kalendarium dotyczące portu instalacyjnego dla MEW. Można odnieść wrażenie, iż działania w tym zakresie wynikają z targów politycznych i partykularnych interesów, a nie przemyślanego planu wdrożenia procesów zmierzających do powstania MFW na polskich obszarach morskich, co w efekcie ma zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Polski.

Dnia 30 lipca 2021 r. rząd przyjął uchwałę, z której wynikało, iż port instalacyjny zostanie zlokalizowany w Gdyni.

Następnie w dniu 11 lutego 2022 r., minister aktywów państwowych wystąpił do ministra infrastruktury z wnioskiem o zmianę tej uchwały, ze wskazaniem na Gdańsk jako nową lokalizację dla terminala instalacyjnego. W efekcie powyższego już w dniu 1 marca 2022 roku rząd przyjął „uchwałę zmieniająca uchwałę w sprawie terminala instalacyjnego dla morskich farm wiatrowych” wskazując Gdańsk jako port instalacyjny dla MEW.

Ku zaskoczeniu środowiska związanego z Morską Energetyką Wiatrową już w 13 października 2022 r. prezes PKN Orlen ogłosił, iż uzgodnił z Portem w Świnoujściu, że terminal instalacyjny dla MEW powstanie w Świnoujściu.

Warto również opisać, co faktycznie zadziało się w kwestii portu instalacyjnego, otóż nie stało się nic.

CZYTAJ WIĘCEJ:
Polski port instalacyjny dla MFW – fakty i mity
MFW a Krajowy Plan Odbudowy – stocznie i porty
MEW/Baltic Pipe: portowe opowieści

Nieistniejąca sieć przesyłowa, a MFW

Kolejny bardzo poważny problem dotyczący Morskiej Energetyki Wiatrowej to brak w Polsce sieci przesyłowej, która mogłaby tak wyprodukowany prąd odebrać i przesłać dalej, co wiązać się będzie z odmowami przyłączenia do sieci MFW posadowionych na polskich obszarach morskich. Ta kwestia była również przedmiotem kontroli NIK, która bardzo negatywnie oceniła tę sferę „przygotowań” Polski na MEW.

Warto zaznaczyć, iż Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE), który posiada wiedzę o braku warunków ekonomicznych i technicznych przyłączenia MFW, w dalszym ciągu nie przedstawiał i nie ocenił warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie MFW, która związana będzie z wytwarzaniem, przesyłem lub dystrybucją energii elektrycznej z instalacji wiatrowych na morzu. Nie oceniono również realizacji planów rozwoju operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego i nie określono propozycji zmian przepisów w tym zakresie.

Warto zaznaczyć, iż MFW mają być zlokalizowane na 11 obszarach w polskiej strefie przyległej i docelowo mają wyprodukować moc na poziomie 11 GW. Na dziś okazuje się, iż nawet jeśli jakimś cudem MFW by powstały na polskich obszarach morskich, to z uwagi na brak sieci przesyłowych w Polsce do odbioru energii z MFW energia ta byłaby najprawdopodobniej odbierana przez inne państwa np. Szwecję, co raczej nie zapewniłoby Polsce zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego.

Niestety również w tych zakresach brakuje planu działania, decyzji, a przede wszystkim niezbędnych środków na szybkie oraz nowoczesne inwestycje i restrukturyzacje obecnie istniejących sieci.

Powodem tego jest m.in. brak pieniędzy KPO, które zostały bardzo skutecznie zablokowane przez polski rząd oraz kompletnie bezsensowne i niegospodarne wydanie pieniędzy na przekop Mierzei Wiślanej, która to inwestycja w żaden sposób nie znajduje uzasadnienia ani w zakresie żywotnych interesów Polski, ani w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego naszego państwa.

NIE dla polskiego local content

Polski local content jeśli chodzi o polską Morską Energetykę Wiatrową nie dość, że nie został zabezpieczony prawnie, to został wręcz storpedowany przez rządzących. Zmiany w prawie podatkowym tj. Polski Ład 1.0 i 2.0, doprowadziły do tego, iż polscy pracownicy będą jednymi z najdroższych jak nie najdroższymi w Europie w sektorze polskim wind offshore.

Co więcej, nie wprowadzono nawet w najmniejszym stopniu przepisów, które zabezpieczyłyby udział polskich firm w łańcuchu dostaw przy budowie MFW na polskich obszarach morskich, a takie rozwiązania były i są jak najbardziej możliwe legislacyjnie, tylko najwyraźniej zabrakło chęci po stronie rządu, aby pomyśleć o polskich przedsiębiorcach. Niestety obecnie jawi się bardzo niepokojący obraz przyszłych MFW na polskich obszarach morskich, które będą w znikomym stopniu budowane, serwisowane i obsługiwane przez polskich przedsiębiorców. Powodem tego stanu rzeczy jest również niezrozumiała opieszałość przy budowie portu instalacyjnego, który poprzez „obudowanie” się polskimi dostawcami naturalnie i rynkowo zabezpieczałby, chociaż w jakimś stopniu polski udział w łańcuchu dostaw.