Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie otrzymał nagrodę międzynarodowej konferencji Fish Passage 2022. Nagroda została przyznana za projekty udrożnieniowe na dwóch rzekach w południowej Polsce - Białej Tarnowskiej i Wisłoce.

Jak przekazała dyrektor RZGW w Krakowie Małgorzata Sikora, nagroda została przyznana na konferencji Fish Passage 2022, która odbyła się w czerwcu w Richland w Stanach Zjednoczonych. Konferencja gromadzi wielu ekspertów, menedżerów oraz firmy z całego świata, a jej celem jest wymiana doświadczeń związanych z tematyką wędrówek ryb, skutecznymi rozwiązaniami problemów w ich wędrówkach oraz kierunkami przyszłych badań.

RZGW w Krakowie otrzymał nagrodę za działania w dwóch projektach: dotyczącym likwidacji barier migracyjnych dla organizmów wodnych na rzece Wisłoce i jej dopływach – Ropie i Jasiołce - oraz przywrócenia ciągłości ekologicznej i realizacji działań poprawiających funkcjonowanie korytarza swobodnej migracji rzeki Biała Tarnowska.

Zapory na rzekach Białej Tarnowskiej i Wisłoce – przypomnieli przedstawiciele RZGW - od dziesięcioleci blokowały lub utrudniały migrację ryb. W rezultacie gatunki takie jak łosoś, troć wędrowna i jesiotr zniknęły z listy ichtiofauny występującej w rzekach, podczas gdy inne zostały umieszczone w kategorii najwyższego ryzyka.

„Nasze projekty odtwarzają dostęp tarlisk i stwarzają warunki do rozrodu – jest to najbardziej efektywna metoda poprawy stanu ekologicznego” - wskazała dyrektor.

Według niej projekty te są także pierwszą próbą w regionie opracowania różnego typu przejść dla migrujących ryb, w których szczególny nacisk położono na rozwiązania z wykorzystaniem materiałów naturalnych, co znacznie różni się od dotychczasowych standardowych technicznych przepławek dla ryb wykonanych z betonu i stali.

W przypadku Białej Tarnowskiej likwidacja 15 barier dla ryb, poprzez ich przebudowę pod kątem wymagań migracyjnych ryb, spowodowała udrożnienie korytarza rzecznego o długości 80 km, w tym rzeki Białej Tarnowskiej na długości 43,1 km i dopływów 36,9 km, czego efektem jest drożność koryta Białej Tarnowskiej na łącznej długości 101,8 km, tj. od źródeł do ujścia.

W przypadku Wisłoki i jej dopływów likwidacja siedmiu barier migracyjnych spowodowała udrożnienie korytarza rzecznego o długości 254 km, tj. na odcinkach rzek o długości: Wisłoki -124 km, Jasiołki -76 km oraz Ropy – 54 km.

Ponadto, w ramach monitoringu skuteczności wybudowanych przejść przy użyciu różnorodnych technik badawczych, w tym skanera i zapisu video, pozyskiwane są informacje dotyczące zarówno samych przypadków przekraczania przepławek przez ryby, jak i składu gatunkowego oraz liczebności migrujących osobników.

Na obydwu rzekach system potwierdził migrację ryb różnych gatunków i różnych wielkości przez przepławkę, rejestrując te przejścia w zapisie.

Sikora przypomniała, że obecnie Wody Polskie w Krakowie realizują trzeci projekt, którego celem jest poprawa stanu ekologicznego wód płynących rzeki Wisły i dolnych odcinków rzek Soły i Skawy; zostaną odtworzone historyczne korytarze ekologiczne łączące Wisłę z rzekami Sołą i Skawą. Zaplanowano budowę lub modernizację siedmiu przepławek dla ryb.

Całkowity koszt realizacji trzech projektów to ponad 112 mln zł. Są one współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.