Polscy przedsiębiorcy będą mogli odnieść ekonomiczne korzyści z wprowadzenia polityki zielonego handlu przez Unię Europejską, jeśli rozwiną kompetencje w obszarze górnictwa miejskiego, czyli odzyskiwania surowców dotychczas pomijanych przez tradycyjny recykling, a ich produkcja przemysłowa będzie bardziej zrównoważona środowiskowo, piszą w raporcie „Zielony zwrot. Zmiany regulacyjne kierunku unijnej polityki handlowej” analitycy WiseEuropa, Kamil Laskowski i Wojciech Lewandowski.

„Zalecamy wszystkim przedsiębiorstwom i rządom z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, by rozwijały szersze kompetencje w obszarze technologii recyklingu i górnictwa miejskiego, tak by uzyskały pozycję istotnych dostawców surowców krytycznych, takich jak metale ziem rzadkich, lit, kobalt, panele fotowoltaiczne lub stal i aluminium” - mówi Kamil Laskowski, współautor raportu.

Jest to szczególnie istotne w obszarze surowców niezbędnych do zielonej i cyfrowej transformacji, takich jak lit, stosowany w akumulatorach do pojazdów elektrycznych lub kobalt, potrzebny do produkcji mikroprocesorów.

„Jednym z dobrych przykładów takich zmian może być Polska, która rozwija przewagę w zakresie recyklingu baterii elektrycznych, również z pomocą publiczną, w ramach mechanizmu IPCEI, wpierającego potencjał europejskiego przemysłu w globalnej konkurencji” - mówi Wojciech Lewandowski, współautor raportu.

Szersze przejście z modelu handlu ukierunkowanego na zysk do gospodarki i społeczeństwa bardziej zorientowanych na wartości może także poprawić pozycję firm z Europy Środkowo-Wschodniej. Zastąpiłyby one dotychczasowych pozaunijnych dostawców z krajów o niższych standardach środowiskowych i społecznych, szczególnie w takich obszarach jak przemysł żelaza i stali, produkcja nawozów czy przemysł skórzany i tekstylny.

„Aby tak się stało, producenci z Europy Środkowo-Wschodniej muszą być wiarygodni, czyli spełniać te same warunki i przestrzegać takich samych zasad, jakie obowiązują wytwórców spoza Unii. W swojej działalności muszą bardziej skupić się na kwestiach środowiskowych, a dostęp do czystej energii stanie się dla nich jednym z kluczowych elementów konkurencyjności w handlu międzynarodowym” - mówi Kamil Laskowski.

Obiecującym rozwiązaniem może być np. przeniesienie (tzw. „nearshoring”) produkcji wyrobów tekstylnych i skórzanych do UE, a w szczególności do Europy Środkowo-Wschodniej, w razie stwierdzenia, że obecni podwykonawcy spoza UE naruszają prawa człowieka i konwencje w zakresie ochrony środowiska, czego można spodziewać się w przypadku Chin.

„Koszty robocizny są dużo niższe w Europie Środkowo-Wschodniej niż w Europie Zachodniej i porównywalne z kosztami w Chinach - mówi Kamil Laskowski. - Ponadto w Europie Środkowo-Wschodniej znajduje się już istotna baza produkcyjna w tych sektorach w porównaniu z pozostałymi krajami UE, szczególnie w Polsce, Rumunii i Czechach”.

By polepszyć pozycję konkurencyjną firm z regionu decydenci z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, powinni działać jednocześnie w dwóch kierunkach - zwiększenia tempa zielonej transformacji oraz popierania zdecydowanego wdrażania narzędzi zielonej polityki handlowej.

„Zielony handel wydaje się być względnie odległym priorytetem w agendzie rządów krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Naszym zdaniem istnieje jednak bardzo dobre uzasadnienie, aby zmienić to podejście i przeprowadzić >>zielony zwrot<< na skalę regionalną. Wynika ono przede wszystkim z położenia geograficznego tych krajów w pobliżu Rosji, ale również z obecnej sytuacji gospodarczej i struktur handlu” - mówi Wojciech Lewandowski.

Fundacja WiseEuropa

WiseEuropa to niezależny think-tank, specjalizujący się w makroekonomii, polityce gospodarczej, europejskiej i zagranicznej. Misją WiseEuropa jest poprawa jakości polityki krajowej i europejskiej oraz środowiska gospodarczego przez oparcie ich na rzetelnych analizach ekonomicznych i instytucjonalnych, niezależnych badaniach oraz ocenach oddziaływania polityki na gospodarkę. Instytut angażuje obywateli, przedsiębiorców, ekspertów oraz twórców polityk publicznych z kraju i zagranicy do wspólnej debaty na temat modernizacji Polski i Europy oraz ich roli w świecie. Celem WiseEuropa jest działanie na rzecz aktywnej i zaangażowanej roli Polski w otwartym, zrównoważonym, demokratycznym rozwoju Europy. W centrum działalności WiseEuropa jest pobudzanie i inspirowanie debaty publicznej na temat przyszłości Polski i Europy.