Chińska strategia wodorowa. 

Chińska Republika Ludowa (dalej: Chiny) jako druga co do wielkości gospodarka świata i największy emitent CO2, mają kluczową rolę w osiągnięciu celów Porozumienia Paryskiego z 2015 roku. Od 2020 roku Chiny znacznie zwiększyły swoje ambicje klimatyczne, określając wodór jako kluczowy sektor swojej strategii dekarbonizacji. Obecnie Chiny są największym na świecie producentem wodoru. Chociaż produkcja wodoru w tym kraju została oszacowana na 22 mln ton (Mt) przez China Hydrogen Alliance w 2019 roku, to nie jest on ekologiczny – paliwa kopalne pozostają najczęstszym surowcem do produkcji wodoru w Chinach. Obecnie produkcja wodoru w Chinach odbywa się głównie w dziedzinie przemysłu chemicznego i produkcji stali, a konkretnie w przemyśle petrochemicznym, chemicznym i koksowniczym. Wodór jest używany głównie jako surowiec do produkcji metanolu, syntetycznego amoniaku i innych produktów chemicznych, a tylko niewielka część jest wykorzystywana jako paliwo przemysłowe.

23 marca 2022 roku rząd chiński opublikował pierwszy w historii kraju średnio i długoterminową strategię wodorową na lata 2021-2035 ( chin. 氢能产业发展中长期规, dalej: chińska strategia wodorowa). W planie określono etapowe podejście do rozwoju krajowego przemysłu wodorowego oraz opracowania technologii i zdolności produkcyjnych, wskazując jednocześnie na krajowe zobowiązania dotyczące ograniczenia i neutralności emisji dwutlenku węgla. Dokument ten określa strategię rządową mającą na celu zwiększenie podaży niskoemisyjnego wodoru w kraju oraz znaczną dekarbonizację sektorów przemysłu zużywających duże ilości energii i emitujących duże ilości zanieczyszczeń. Plan zakłada, że do 2025 roku Chiny będą  posiadać kompleksowe środowisko ekonomiczno-prawne dla rozwoju  gospodarki wodorowej.

Zielony wodór w chińskiej strategii wodorowej

Wodór będzie odgrywał ważną rolę w chińskiej transformacji energetycznej. Szacuje się, że do 2050 r. wodór będzie stanowił 10-12 procent zużycia energii w Chinach. Na razie krajowe wsparcie polityczne dla wodoru koncentruje się głównie na ogólnym rozwoju gospodarki wodorowej, w pierwszej kolejności, a w drugiej na jego ekologizacji.  W porównaniu do strategii europejskich, których celem jest wykorzystanie zielonego wodoru do szybkiej i głębokiej dekarbonizacji, chińska strategia wodorowa charakteryzuje się brakiem  dedykowanych systemów wparcia projektów wodorowych w duchu konkurencji rynkowej.

Chiny nie wprowadziły jeszcze szczegółowych lub ujednoliconych przepisów prawnych dotyczących wykorzystania  wodoru, w tym zielonego wodoru. Zielony wodór nie został jak dotąd  zdefiniowany w chińskim prawie. Chińska strategia wodorowa pozostaje neutralna w odniesieniu do zielonego wodoru. Chińskim celem jest holistyczny rozwój gospodarki wodorowej, budowanie potencjału, inwestowanie w badania i rozwój oraz modernizacja istniejącego zestawu technologii. Europejskie podejście jest o wiele bardziej ambitne, jeśli chodzi o rozwój zdolności do wytwarzania zielonego wodoru i zamiar zniwelowania roli szarego i brązowego wodoru w unijnej gospodarce wodorowej.

Wsparcie dla zielonego wodoru

Chiny powinny, biorąc przykład z Unii Europejskiej, postawić przede wszystkim na zielony wodór i opracować ramy prawne tworzące ekologiczną gospodarkę wodorową. Zielony wodór, produkowany przy użyciu energii odnawialnej, może pomóc w dekarbonizacji chińskiego przemysłu, który cechuje duża emisyjność CO2. Aby zielony wodór stał się opłacalnym elementem dekarbonizacji chińskiej gospodarki, konieczne są dalsze innowacje i konsekwentne działania polityczne. Największą pojedynczą barierą w produkcji zielonego wodoru jest jego koszt - jego produkcja jest obecnie droższa niż wodoru szarego. Koszty można obniżyć dzięki efektowi  skali oraz innowacjom technologicznym. Chiny mogłyby zredukować koszt produkcji zielonego wodoru poprzez zmniejszenie opłat od energii elektrycznej wykorzystywanej przez elektrolizery. Chińscy decydenci polityczni mogliby rozważyć wprowadzenie zachęt ekonomicznych oraz regulacji, które zachęcałyby do rozbudowy elektrolizerów służących do produkcji zielonego wodoru.

Wnioski

Podobnie jak wiele innych krajów, Chiny nie posiadają dobrze zdefiniowanych ram prawnych dla rozwoju gospodarki wodorowej w różnych sektorach. Stwarza to szereg luk i niepewności, które uniemożliwiają efektywny rozwój gospodarki wodorowej. Niskoemisyjny oraz zielony wodór potrzebują wsparcia politycznego i prawnego, aby przejść z fazy niszowej do głównego nurtu i stać się ważną częścią transformacji gospodarczej w duchu zrównoważonego rozwoju.

Bartłomiej Kupiec

Prawnik i analityk polityki klimatycznej. Redaktor naczelny portalu Energystreamer. Zdobywał doświadczenie w wiodących polskich i międzynarodowych kancelariach prawnych, think-tankach oraz niemieckiej firmie konsultingowej. Ponadto zajmował stanowisko starszego specjalisty w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, gdzie opracowywał i analizował regulacje dla sektora odnawialnych źródeł energii oraz społeczności energetycznych w celu wdrożenia unijnych dyrektyw do krajowego porządku prawnego.

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Jagiellońskim w Krakowie. Absolwent Szkoły Prawa Amerykańskiego organizowanej przez The Catholic University of America, Columbus Law School w Waszyngtonie we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. Absolwent Szkoły Prawa Niemieckiego, organizowanej przez Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim.